بهترین فاصله سنی فرزندان چه سنی است؟
بهترین فاصله سنی فرزندان چه سنی است؟
در دنیای امروزی که تربیت فرزندان و رشد و نمو آنها دیگر از حالت سنتی خارج شده و والدین همه نکات تربیتی را به بهترین شکل ممکن بصورت علمی و آکادمیک میخوانند، یکی از سوالاتی که دیر یا زود دامن گیر شما به عنوان یک خانواده میشود موضوع بهترین فاصله سنی فرزندان است. در ابتدا به نظر میرسد که کار عاقلانه سنجیدن شرایط موجود و یافتن پاسخ قطعی برای این سؤال است که آیا میخواهید اصلاً برای بار دوم بچه دار شوید یا نه؟
پاسخ به این سؤال قطعاً بسیار پیچیدهتر از یک کلمه است و نیازمند بررسی شرایط بسیاری مانند سطح اجتماعی و اقتصادی، سن والدین، محل سکونت و اختلاف سنی با بچه اول و حتی مسائل سیاسی مربوط به جمعیت کشورها و سیاستهای دولتمردان در قبال آن و… است.
فرزند کمتر زندگی بهتر یا بدتر؟
شما به عنوان والدین باید توجه داشته باشید تک فرزند بودن بر مراحل رشد کودک تأثیر شگرفی دارد، در سیستم تک فرزندی افراد بالغ در زندگی کودک حضور پر رنگی دارند و این کودکان تقریباً اکثر اوقات در یک محیط بزرگسال رشد میکنند و یاد میگیرند دنیا را از دید بزرگترها ببینند و حتی برای جلب توجه و تحسین و تشویق آنها رفتار بزرگسالان را تکرار میکنند. به همین دلیل می گویند افرادی که در خانوادههای تک فرزند بزرگ میشوند احتمال اینکه بلوغ زودرس را تجربه کنند بیشتر از سایر خانوادهها است.
افرادی که در خانوادههای تک فرزند بزرگ میشوند احتمال اینکه بلوغ زود رس را تجربه کنند بیشتر از سایر خانوادهها است.
این بلوغ اجتماعی از یک طرف میتواند مفید باشد و آمادگی نسبتاً خوبی به بچهها بدهد، اما ناگفته نماند از سوی دیگر همچنین میتواند مخرب و موجب رشد شخصیتی در جامعه باشد که طعم بچگی را نچشیده و از این بابت بسیار ناراضی است و دیگران را در این امر مقصر میداند. از این رو تک فرزند بودن را شمشیری دو لبه دانستهاند که والدین تعیین کننده تأثیر آن از طریق ژنتیک و مخصوصاً ایجاد محیط مناسب هستند.
چه وقت برای دومین فرزند اقدام کنم؟
قبل از اینکه به جواب این سؤال برسیم لازم است در مورد اندیشه فرزند آوری برای بار دوم نکاتی را متذکر شویم.
این که هدف از به دنیا آمدن فرزند دوم ایجاد اسباب نشاط و شادی برای فرزند اول محسوب شود، میتواند به شدت سمی باشد. به این ترتیب حتماً آمادگی ذهنی که هنگام به دنیا آمدن فرزند اول داشتید را در مورد فرزند دوم نیز رعایت کنید.
اگر فرزند دوم به هدف خدمت به فرزند اول یا پدر و مادر باشد ممکن است هیچ گاه جایگاه واقعی خود را نیابد
اگر فرزند دوم به هدف خدمت به فرزند اول یا پدر و مادر باشد ممکن است هیچ گاه جایگاه واقعی خود را نیابد و همواره در مرحلهای از سردرگمی باقی بماند. حالا نوبت آن است که به پاسخ سؤال اصلی برگردیم.
بهترین فاصله سنی فرزندان از نظر روانشناسان
تحقیقات روانشناسان نشان میدهد بهترین فاصله سنی دو فرزند کمتر از یک سال و همچنین بیشتر از ۴ سال است. در این تحقیقات مسائل مهمی همچون رشد فکری کودکان، میزان درک آنها و حتی مسائل اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه به بررسی دلایلی که روانشناسان برای این ادعای خود دارند میپردازیم.
بهترین فاصله سنی دو فرزند کمتر از یک سال و همچنین بیشتر از ۴ سال است.
فاصله سنی کمتر از 1 سال
کمتر از یکسال بودن فاصله سنی فرزندان از این حیث حائز اهمیت است که کودک هنوز از نظر درک دنیای اطراف در جایگاهی نیست که حضور برادر یا خواهر جدید او را اذیت کند. به این ترتیب دیگر نگران این نیستید که کودک حضور فرزند جدید را میپذیرد یا نه. از طرفی در فاصله سنی یک تا دو سال فرزندان بیشترین میزان حسادت به همدیگر را دارند و برای جلب توجه والدین ممکن است دست به هر اقدامی بزنند. پس لازم به ذکر است اگر فرزندانی با همچنین شرایطی دارید باید تا میتوانید از تنها گذاشتن دو کودک خود داری کنید.
البته شایان توجه است بسیاری از خانوادهها بدلیل مسئله اقتصادی و هزینههای بالای نگه داری از کودکان مانند خرید کالسکه و خرید اسباب بازی و لباس و… فاصله سنی کمتر از یکسال را انتخاب میکنند.
فاصله سنی بیش از 4 سال
در فاصله سنی بیشتر از ۴ سال کودکان به میزان لازم، زندگی و شخصیت خودشان را شناختهاند و فرصت کافی برای لذت بردن از توجه خاص والدین خود را نیز داشتهاند. از طرفی چون کودک از بسیاری از لحاظ مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن، راه رفتن و دستشویی رفتن تقریباً مستقل شده است، میتواند در مراقبت کودک، از مادر حمایت کند.
البته توجه داشته باشید با وجود فاصله سنی خیلی زیاد، رابطه میان دو فرزند از شکل صمیمی و دوستانه خارج میشود و شکل راهنما و رهجو به خود میگیرد و حتی ممکن است شکل زورگویی و دستوری به خود بگیرد. این موضوع تیری در قلب اعتماد به نفس فرزند کوچک است و احتمال اینکه در تصمیم گیری و مسئله استقلال دچار مشکل شود وجود دارد. همچنین فرزند بزرگتر به دلیل احساس مسئولیت سنگین مراقبت از فرزند کوچکتر فشار زیادی را متحمل شده و زودتر از موعد مقرر به دایره مسئولیت پذیری و انجام وظیفه وارد میشود.
فیزیولوژیست ها در باره بهترین فاصله سنی فرزندان چه می گویند؟
کمی دورتر از متخصصین علم روان، افراد متخصص زنان و زایمان بر این باورند که بهترین زمان از نظر فیزیولوژیک برای بدن مادر و نوزاد و از جنبههای مختلف سلامت میان دو بارداری ۲۴ ماه تا ۳۵ ماه است و برای این ادعای خود دلایلی مانند فاکتور مهم سلامت مادر، وزن کودک و جلو گیری از تولد کودک کم وزن و نارس، هم چنین تغذیه سالم و مناسب کودک را ارائه میکنند. تصور کنید مادری که از طریق شیر به کودک نوزاد و از طریق جفت به جنین غذا میدهد، قطعاً چنین شرایطی به خطر انداختن سلامت هر سه شخص میباشد، دقت کنید مادر در هنگام زایمان شرایط بسیار سختی را گذرانده و آهن و کلسیم بسیاری را از دست میدهد.
بررسی یکی از مشکلات شایع در بارداری با فاصله کم
یکی از مشکلات شایع، کم خونی یا آنمی در مادران با فاصله کم بین دو بارداری است که سبب خونریزی بیش از حد قبل و حین زایمان، و حتی شاید زایمان زودرس گردد. احتمال مرگ و میر در مادرانی که فاصله بارداری دوم و اول آنها کمتر از 3 سال است 5 تا 10 برابر بیشتر از زنان باردار دیگر است.
احتمال مرگ و میر در مادرانی که فاصله بارداری دوم و اول آنها کمتر از 3 سال است 5 تا 10 برابر بیشتر از زنان باردار دیگر است.
آنمی (یا همان کم خونی) سبب میشود مادران با فاصله زمانی کمتر از 3 سال بین دو بارداری، نوزادانی با وزن کم به دنیا آورند؛ این مشکل مادران باردار سبب میشود که نوزادان به دنیا آورند که دچار اختلالات حرکتی، رفتاری و یادگیری هستند.
مسئله بعدی خستگی جسمی و روحی پدر و مادر در صورت فاصله کم میان دو بارداری و شاید حتی آسیب روانی به بچه اول میباشد که از آغوش مادر و بازی کردن با او در طی چند ماه به دلیل شرایط فیزیکی مادر محروم میشود. یافتهها نشان داده حداقل فاصله زمانی برای کمترین آسیب ۷ تا ۱۷ ماه است و فاصله زمانی کمتر از ۶ ماه میان دو بارداری ریسک خطر بیشتری دارد و همچنین مهارت مهارتهای خواندن و نوشتن و حل کردن ریاضی در کودکانی که فاصله سنی زیادتری دارند، بیشتر است.
تعادل همواره میان یک کمینه و بیشینه است
درباره بیشینه فاصله چه میدانید؟ محققان دانشگاه کلمبیا اخیراً مطالعهای در این مورد انجام دادهاند که در مجله انجمن پزشکی آمریکا به چاپ رسیده است؛ به گفته این محققان، اگر فاصله سنی فرزندان کمتر از ۱۸ و یا بیشتر از ۵۹ ماه باشد امکان بروز اختلالات برای فرزند دوم بسیار بالا میرود بطوری که اگر فاصله بین بارداری کمتر از ۱۸ ماه باشد به ازای هر ماه که فاصله کوتاهتر میشود ۲ درصد خطر تولد نوزاد نارس و خطر تولد نوزاد کم وزن ۳.۳ درصد بیشتر میشود.
اگر فاصله سنی فرزندان کمتر از ۱۸ و یا بیشتر از ۵۹ ماه باشد امکان بروز اختلالات برای فرزند دوم بسیار بالا میرود.
در مورد بارداریهای بیشتر از ۵۹ ماه و تقریباً ۵ سال با گذشت زمان ظرفیت و توان بارداری مادر کاهش می یابد و همین میتواند موجب شود که جنین رشد مطلوب را نداشته باشد، همچنین مادر دچار سالخوردگی و بی حوصلگی میشود و خطرات ژنتیکی برای کودک دوم مطرح میشود.
سخن پایانی
چیزی که مهم است این است که پیش از بارداری مجدد والدین باید نسبت به شرایط اجتماعی و اقتصادی خود به یک جمع بندی برسند. لازم است پدر و مادرها با شناختی که از فرزند اول دارند و در نظر گرفتن حالات و روحیات وی که در آینده نقشی اساسی در زندگی وی خواهد داشت نسبت به بارداری مجدد اقدام کنند تا هیچ یک از فرزندان دچار مشکلات عاطفی و روانی نگردد و آنچه که بینشان باقی خواهد ماند دوستی و خاطرات شیرین از حضور یکدیگر باشد. در پایان میتوان اینگونه نتیجه گرفت که فاصله سنی کم یا زیاد بین فرزندان مزایا و معایب مختلفی دارد که هر خانواده میتواند با توجه به شرایط و در نظر گرفتن همهی جوانب فاصله سنی مناسب را پیدا کند