بهترین بازی های فکری کودکان: 22 بازی سرگرمی + افزایش مهارت

بهترین بازی های فکری کودکان شامل انواع پازل‌ها، لگو، بازی‌های معمایی، مونته‌سوری و بازی‌های رومیزی هستند که هر یک به شیوه‌ای خاص ذهن کودک را به چالش می‌کشند. این دسته از بهترین بازی های فکری برای کودکان نه‌تنها سرگرم‌کننده‌اند، بلکه نقش مهمی در تقویت حافظه، تمرکز، خلاقیت، حل مسئله و تعامل اجتماعی دارند.

استفاده از اسباب بازی های فکری کودکان در سنین مختلف، به رشد شناختی، هماهنگی چشم و دست و افزایش اعتمادبه‌نفس آن‌ها کمک کرده و یادگیری را به تجربه‌ای لذت‌بخش و مؤثر تبدیل می‌سازد. در ادامه این مطلب از دیدگاه خانم کوثریاوری، روانشناس کودک به معرفی بهترین بازی های فکری کودکان در سنین مختلف و فواید آن ها برای کودکان می‌پردازیم.

اهمیت بازی‌های فکری برای کودکان

بهترین بازی‌ های فکری کودکان ابزارهایی علمی و سرگرم‌کننده هستند که با تقویت تمرکز، حافظه، منطق و مهارت‌های اجتماعی، نقش مهمی در رشد همه‌جانبه ذهن و شخصیت کودک ایفا می‌کنند.

انواع بازی‌ های فکری کودکان نقشی اساسی در رشد ذهنی و شخصیتی آن‌ها دارند. انتخاب و اجرای بهترین بازی‌ های فکری کودکان نه‌تنها وسیله‌ای برای سرگرمی بلکه گامی مؤثر برای رشد همه‌جانبه ذهن، احساس و رفتار کودک است.

این بازی‌ها در واقع، ابزاری برای آموزش مهارت‌های شناختی همچون تمرکز، حافظه، منطق و حل مسئله به حساب می‌آیند. بر اساس پژوهش‌های منتشرشده در منابع معتبر، بازی‌ فکری کودکان به تقویت عملکرد مغزی، هماهنگی بین نیم‌کره‌های مغز و افزایش توان برنامه‌ریزی ذهنی کمک می‌کنند. همچنین در بعد اجتماعی، کودک با رعایت نوبت، پذیرش شکست و همکاری گروهی، مهارت‌های ارتباطی خود را پرورش می‌دهد.

بازی‌های فکری نقش مهمی در رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان دارند و به عنوان ابزارهایی مؤثر برای پرورش خلاقیت، تمرکز و توانایی حل مسئله شناخته می‌شوند. در میان بهترین بازی‌ های فکری کودکان می‌توان به گزینه‌هایی چون لگو، دوز، برج تعادل، دومینو، مکعب روبیک، بازی راز جنگل، اونو، پازل، دینگو، مارپیچ، خمیر بازی، سودوکو و حلقه هوش اشاره کرد. هر یک از این بازی‌ها با رویکردی متفاوت، مهارت‌های گوناگونی را در کودک تقویت می‌کنند؛ از هماهنگی دست و چشم گرفته تا منطق عددی، تفکر استدلالی، حافظه و خلاقیت. به طور کلی، انواع بازی‌های فکری نه‌تنها ابزاری برای سرگرمی، بلکه بستری علمی برای رشد همه‌جانبه ذهنی و عاطفی کودک به شمار می‌آیند و می‌توانند پایه‌گذار یادگیری عمیق و مهارت‌های شناختی در آینده باشند.

دسته‌بندی انواع بازی‌های فکری

با رشد فناوری و افزایش گزینه‌های سرگرمی، آشنایی با بهترین بازی‌ های فکری برای کودکان به والدین کمک می‌کند تا انتخابی هدفمندتر داشته باشند. طبق نظر کارشناسان، ترکیب متنوعی از انواع بازی های فکری می‌توان نیازهای ذهنی، حرکتی و اجتماعی کودک را به‌طور هم‌زمان تأمین کند. به طور کلی، بازی‌های فکری در چند گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند:

دسته بندی انواع بازی‌های فکری :
  • بازی‌های آموزشی که مفاهیم ریاضی و زبانی را در قالب بازی تقویت می‌کنند.
  • بازی‌های منطقی که قدرت تحلیل و استدلال را افزایش می‌دهند.
  • بازی‌های مهارتی که روی تمرکز، تعادل و هماهنگی حرکتی تمرکز دارند.
  • بازی‌های ساختنی مانند لگو که خلاقیت و تفکر فضایی را گسترش می‌دهند.
  • بازی‌های گروهی که تعامل اجتماعی را بالا می‌برند.

معرفی بهترین بازی های فکری کودکان

جالب است بدانید که دنیای اسباب بازی های فکری کودکان دربردارنده‌ی همان فرصت‌های رشد خلاقیت و هوش است که در آینده در فضای علمی و کاری از کودکان خود توقع دارید.

بهترین بازی‌های فکری کودکان مجموعه‌ای از ابزارهای آموزشی و سرگرم‌کننده‌اند که از لگو و دوز گرفته تا مکعب روبیک، پازل و بازی‌هایی مانند راز جنگل و اونو که با تقویت تمرکز، خلاقیت، منطق و مهارت‌های اجتماعی، زمینه رشد ذهنی و یادگیری عمیق کودکان را فراهم می‌کنند.

در ادامه با انواع بهترین بازی های فکری کودکان آشنا می‌شوید:

1. لگو از بهترین بازی های فکری کودکان

یکی از پرطرفدارترین و بهترین بازی‌ های فکری کودکان لگواست. لگو تنها یک اسباب‌بازی نیست، بلکه بستری برای بروز تخیل، خلاقیت و تفکر مهندسی در کودکان است. پژوهش‌های LEGO Foundation نشان می‌دهد که بازی‌های ساختنی، مهارت‌های حل مسئله، هماهنگی چشم و دست و تفکر فضایی را تقویت می‌کنند. کودکان هنگام ساخت سازه‌های مختلف، برنامه‌ریزی، صبر و پشتکار را می‌آموزند. این مدل بازی برای افزایش خلاقیت کودکان فوق العاده است.

2. بازی فکری دوز بازی فکری مناسب کودکان

دوز یا Tic Tac Toe (X-0)یکی از انواع بازی‌های فکری کلاسیک است که استراتژی، تمرکز و پیش‌بینی را در ذهن کودک فعال می‌کند. با اینکه ساختار ساده‌ای دارد، اما کودک را وادار می‌کند حرکات خود و حریف را تحلیل کرده و بهترین تصمیم را بگیرد. این بازی منطق و تفکر انتقادی را در قالب رقابتی سالم تقویت کرده و مهارت برنامه‌ریزی ذهنی را افزایش می‌دهد. دوز، به‌عنوان بهترین بازی فکری کودکان، برای آموزش احترام به نوبت و پذیرش نتیجه بازی بسیار مؤثر است.

3. برج تعادل از بهترین بازی های فکری کودکان

نمونه‌ای هیجان‌انگیز از بهترین بازی‌ های فکری کودکان برج تعادل یا Jenga است که هم مهارت فکری و هم حرکتی را درگیر می‌کند. در این بازی، کودک باید بلوک‌ها را با دقت بیرون بکشد بدون اینکه تعادل برج به هم بخورد. این فرایند نیازمند تمرکز، ارزیابی موقعیت و تصمیم‌گیری سریع است.

به گزارش Cooperative Board Games، چنین بازی‌هایی علاوه بر تقویت دقت و هماهنگی، موجب افزایش اعتمادبه‌نفس و روحیه مشارکت نیز می‌شوند. برج تعادل ترکیبی از چالش ذهنی و سرگرمی است که آن را به یکی از بازی‌های محبوب خانواده‌ها در سراسر دنیا تبدیل کرده است.

4. دومینو از انواع بازی های فکری

نمونه‌‌ای کلاسیک از اسباب بازی‌های فکری کودکان بازی دومینو است که به کودک امکان می‌دهد با قطعاتی ساده فعالیت‌های متنوعی انجام دهد. مطالعات نشان داده‌اند این بازی توانایی‌هایی مانند تمرکز، تشخیص الگو، حافظه کاری، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را تحریک می‌کند. علاوه‌بر این، دومینو ابزار خوبی برای آموزش مفاهیم ریاضی مانند شمارش، تطبیق، الگوها و هماهنگی چشم و دست است. ار اینرو به عنوان یکی از بهترین بازی های فکری کودکان شناخته می‌شود.

5. مکعب روبیک از بهترین بازی های فکری برای کودکان

بازی مشهور Rubik’s Cube یا مکعب روبیک، یکی از نمونه‌های برجسته در میان بهترین بازی‌های فکری برای کودکان است که هم مهارت‌های فضایی (توانایی درک، تجسم و به کارگیری روابط بین اشیا) را تقویت می‌کند و هم صبر و مقاومت در مواجهه با دشواری را.

در گزارش‌های به‌دست آمده اینگونه می‌گویند:«حل مکعب روبیک به تقویت حل مسئله، تفکر تحلیلی، استدلال و تفکر سه‌بعدی کمک می‌کند». و در مقاله‌ای آکادمیک نیز ذکر شده که حل مکعب روبیک از ابزارهای آموزشی مفید برای توسعه قدرت دیداری-فضایی، حافظه و لجستیک است. برای انتخاب بازی فکری برای 10 سال به بالا مکعب روبیک واقعا سرگرم‌کننده است. همچنین این بازی یک ایده عالی برای تنهایی بازی کردن کودک است.

6. بازی فکری راز جنگل یکی از بهترین بازی های فکری کودکان

در گروه بازی‌های فکری مناسب کودکان “راز جنگل” با ترکیبی از ماجراجویی، همکاری و تفکر جایگاه ویژه‌ای دارد. کلیت بازی‌های ماجراجویانه-فکری نشان می‌دهد که علاوه‌بر تفکر منطقی و استراتژیک، مهارت‌های اجتماعی مانند همکاری، تقسیم وظایف و ارتباط را نیز در کودک پرورش می‌دهند. طبق منبعی که تأثیر بازی‌های غیر دیجیتال را بررسی کرده، بازی‌ها موجب «تقویت انعطاف ذهنی، کنجکاوی، انگیزهٔ یادگیری و تعامل اجتماعی» کودکان می‌شوند.

7. بازی اونو یک بازی فکری آموزشی مناسب کودکان

نوع بازی اونو “UNO” که به صورت کارتی طراحی شده، یک نمونه واضح از بازی فکری آموزشی مناسب کودکان است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نسخه‌های آموزشی یا اقتباس‌شده از UNOمی‌توانند در آموزش مفاهیمی چون رنگ‌ها، اعداد، شمارش و حتی عملیات ریاضی کاربرد داشته باشند.

در یک مرور سیستماتیک آمده است که بازی فکری اونو «مهارت همکاری، درک مفاهیم و یادگیری فعال» را افزایش می‌دهند. این بازی واقعاً در زمره بازی فکری مناسب کودکان، به‌طور ویژه، برای بازی فکری برای کودکان 9 ساله به بالا، قرار می‌گیرد.

8. پازل بازی فکری مناسب کودکان

یکی از شناخته‌شده‌ترین گزینه‌ها از میان بهترین بازی‌ های فکری کودکان پازل‌ها هستند و مطالعات متعدد نشان می‌دهند که انجام پازل در دوران کودکی به توسعه مهارت‌های شناختی مانند حل مسئله، حافظه، تفکر فضایی، تشخیص الگو و هماهنگی دست و چشم کمک می‌کند.

در تحقیقی آمده است که: «بازی‌های آموزشی پازل پس از مداخلهٔ هدفمند، توانایی‌های کودکان در تفکر منطقی، حل مسئله و تمرکز به‌طور معنی‌داری افزایش یافت».

9. بازی دینگو از بهترین بازی های فکری کودکان

دینگو یکی از بهترین بازی‌های فکری کودکان است که با هدف تقویت تمرکز، حافظه و دقت طراحی شده است. این بازی با کارت‌ها و تصاویر متنوع خود، ذهن کودک را به چالش کشیده و باعث می‌شود تا توانایی تشخیص سریع و دقت دیداری او افزایش یابد.

از آنجایی که دینگو ترکیبی از هیجان و یادگیری است، کودکان هنگام بازی به شکل طبیعی مهارت‌های شناختی خود را تقویت می‌کنند و از یادگیری لذت می‌برند.

10. بازی مارپیچ مناسب کودکان

نمونه‌ای جذاب از یک بازی فکری آموزشی مناسب کودکان بازی مارپیچ است که به موجب بالارفتن هماهنگی بین چشم و دست می‌شود. در این بازی، کودک باید مسیرهای پیچ‌در‌پیچ را با دقت و تمرکز طی کند تا به هدف برسد.

این فرایند باعث افزایش دقت، صبر و توانایی حل مسئله در او می‌شود. بازی مارپیچ علاوه بر تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف، ذهن کودک را برای تصمیم‌گیری سریع‌تر و منطقی‌تر آموزش می‌دهد.

11. خمیر بازی از بهترین بازی های فکری کودکان

برای تقویت خلاقیت، تخیل و مهارت‌های حرکتی، خمیر بازی یکی از بهترین بازی‌ های فکری کودکان است. لمس و شکل دادن خمیر به اشکال مختلف باعث فعال شدن حس لامسه و تقویت عضلات ظریف انگشتان می‌شود. علاوه بر این، وقتی کودک با خمیر بازی می‌کند و اشکال ذهنی خود را می‌سازد، تفکر خلاق، هماهنگی عصبی و تمرکز او به طور طبیعی رشد می‌یابد.

12. سودوکو بازی فکری آموزشی مناسب کودکان

بازی سودوکو با اجبار به تفکر منطقی و حل مسئله بازی فکری آموزشی مناسب کودکان به‌حساب می‌آید. این بازی عددی نه تنها تمرکز و حافظه فعال را تقویت می‌کند، بلکه کودکان را با اصول نظم و الگو‌سازی آشنا می‌سازد.

سودوکو بیشتر به‌عنوان بازی‌ های فکری برای کودکان 8 ساله به بالا مناسب است. البته نسخه‌های ساده‌تر سودوکو برای سنین کودکان مناسب است تا مفاهیم پایه‌ای مانند دنباله‌ها، تکرار و استدلال را از طریق بازی به کودک بیاموزند.

13. بازی حلقه هوش بازی فکری مناسب کودکان

برای رشد شناختی و تقویت مهارت‌های حل مسئله، بازی حلقه هوش یکی از بهترین بازی‌ های فکری کودکان است. این بازی با هدف آموزش ترتیب، اندازه و رنگ طراحی شده و باعث تقویت حافظه دیداری و تفکر منطقی می‌شود. زمانی که کودک تلاش می‌کند حلقه‌ها را بر اساس اندازه یا رنگ مرتب کند، علاوه بر لذت بردن از بازی، مهارت‌های تحلیلی و دقت خود را نیز تقویت می‌کند.

14. بازی هزار کاره از بهترین بازی های فکری کودکان

یکی از خلاقانه‌ترین اسباب بازی های فکری کودکان بازی هزار کاره است که با قطعات متنوع و قابل اتصال، به کودکان امکان ساخت اشکال و سازه‌های مختلف را می‌دهد. این بازی نه‌تنها مهارت‌های حرکتی ظریف را تقویت می‌کند، بلکه باعث رشد تفکر فضایی، خلاقیت و حل مسئله در کودکان می‌شود.

از آنجاییکه ذهن کودک را به چالش می‌کشد تا با آزمون و خطا، سازه‌هایی پایدار بسازد و درک بهتری از مفاهیم مهندسی و ساختار پیدا کند، در لیست بازی فکری مناسب کودکان قرار می‌گیرد.

15. بازی پنتاگو از انواع بازی های فکری

پنتاگو یک بازی استراتژیک دو نفره است که با هدف چیدن مهره‌ها به صورت پنج‌تایی در یک ردیف انجام می‌شود، اما با چرخش صفحه بازی، چالش‌ها پیچیده‌تر می‌شوند. این بازی از بهترین بازی های فکری کودکان به شمار می‌رود زیرا تفکر منطقی، پیش‌بینی حرکات حریف و تصمیم‌گیری سریع را در کودک تقویت می‌کند. طراحی ساده اما هوشمندانه‌ی پنتاگو آن را به گزینه‌ای مناسب برای تقویت تمرکز و استراتژی تبدیل کرده است.

16. بازی فکری هوش چین از بهترین بازی های فکری کودکان

در میان بهترین بازی‌های فکری کودکان، بازی‌هایی مانند ریسمانک، فیلا فیلا، مکعب هوش، شهرهای پارچه‌ای، مونته‌سوری چینش و پیچ و مهره، ابزاری برای پرورش ذهن، خلاقیت و مهارت‌های حرکتی دقیق به‌شمار می‌آیند.

هوش چین یک بازی آموزشی و سرگرم‌کننده است که با استفاده از تصاویر و مفاهیم مختلف، به کودک کمک می‌کند تا ارتباط بین اشیاء، حیوانات، رنگ‌ها و مفاهیم را بیاموزد. این بازی از بهترین بازی های فکری کودکان به‌حساب می‌آید زیرا حافظه تصویری، دقت و سرعت عمل را در کودک تقویت کرده و به یادگیری مفاهیم پایه‌ای کمک می‌نماید.

17. ریسمانک از بهترین بازی های فکری برای کودکان

از بهترین بازی های فکری برای کودکان که تحرک نیز دارد، بازی ریسمانک است. در بازی ریسمانک کودک با استفاده از نخ‌ها و مهره‌ها، الگوهای مختلف را بازسازی می‌کند.

هماهنگی چشم و دست، تمرکز و مهارت‌های حرکتی از ویژگی‌های مهم این بازی است. همچنین باعث تقویت صبر و دقت در انجام فعالیت‌های ظریف کودکان می‌شود.

18. فیلا فیلا از اسباب بازی های فکری کودکان

اگر به‌دنبال بازی گروهی و تعاملی هستید، از بهترین بازی های فکری کودکان در این فیلد، بازی فیلا فیلا است. این بازی با هدف تقویت حافظه، دقت و سرعت عمل طراحی شده است زیرا کودک را در موقعیت‌های رقابتی و سرگرم‌کننده قرار داده و باعث رشد مهارت‌های اجتماعی و شناختی می‌شود. طراحی رنگارنگ و قوانین ساده‌ی بازی، آن را برای سنین پایین نیز مناسب کرده است.

19. مکعب هوش از بهترین بازی های فکری کودکان

یکی دیگر از جذاب‌ترین ابزارهای آموزشی و از بهترین بازی های فکری کودکان مکعب هوش است که با رنگ‌ها، اشکال و الگوهای مختلف، ذهن کودک را به چالش می‌کشد.

این بازی باعث تقویت حافظه تصویری، هماهنگی چشم و دست و درک مفاهیم هندسی می‌شود. کودک با چیدن قطعات در جای درست، مهارت حل مسئله و تمرکز خود را افزایش می‌دهد و در عین حال سرگرم می‌شود.

20. شهرهای پارچه‌ای مناسب بچه ها

بازی‌های داستان‌محور، مثل شهرهای پارچه‌ای، کودک را وارد دنیایی خیالی از خانه‌ها، خیابان‌ها و شخصیت‌های پارچه‌ای می‌کند. این بازی بخاطر درگیر کردن تخیل، مهارت‌های اجتماعی و توانایی روایت داستان در کودک از بهترین بازی های فکری کودکان به حساب می‌آید. از طرفی دیگر، لمس پارچه‌ها و جابجایی اجزای شهر، تجربه‌ای حسی و تعاملی جالبی برای کودک خلق می‌کند. این بازی یک ایده فوق العاده برای تقویت خیالبافی کودکان است.

21. اسباب بازی مونته سوری چینش

مونته سوری اسباب‌یازی چینش اشیا بر اساس فلسفه آموزشی مونته سوری است که هدف آن تقویت استقلال، تمرکز و نظم ذهنی کودک است. این بازی شامل قطعاتی با اندازه‌ها و رنگ‌های مختلف است که کودک باید آن‌ها را بر اساس الگو یا ترتیب خاصی بچیند.

چنین فعالیت‌هایی باعث رشد مهارت‌های شناختی، طبقه‌بندی و هماهنگی حرکتی در کودکان می‌شود و آن‌ها را برای یادگیری‌های پیچیده‌تر آماده می‌کند.

22. بازی پیچ و مهره از بهترین بازی های فکری برای کودکان

یکی از بازی‌های مهارتی و از بهترین بازی های فکری برای کودکان بازی پیچ و مهره است که با استفاده از ابزارهای ساده، کودک را به ساخت و ساز و تفکر مهندسی تشویق می‌کند. این بازی باعث تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف، درک ساختار و روابط بین اجزا و همچنین صبر و دقت در انجام کارهای دستی می‌شود. کودک با چرخاندن پیچ‌ها و اتصال مهره‌ها، تجربه‌ای ملموس از مفهوم اتصال و پایداری پیدا می‌کند.

بهترین بازی های فکری کودکان برای سنین مختلف

انتخاب بهترین بازی‌ های فکری کودکان برای سنین مختلف اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا هر بازه سنی نیازهای شناختی، حرکتی و اجتماعی متفاوتی دارد و بازی مناسب می‌تواند رشد تمرکز، خلاقیت و مهارت حل مسئله کودک را به شکل مؤثر و هدفمند تقویت کند.

در دنیای امروز که کودکان با حجم زیادی از بازی‌های دیجیتال روبه‌رو هستند، انتخاب بهترین بازی های فکری کودکان می‌تواند نقش کلیدی در رشد مهارت‌های شناختی، حل مسئله، تمرکز و خلاقیت آن‌ها ایفا کند. در ادامه با انواع بازی های فکری مناسب سنین مختلف آشنا می‌شوید:

اسباب بازی فکری مناسب کودکان تا ۲ سال

بازی فکری کودکان 2 ساله باید ساده، ایمن و حسی باشد. در این سن، کودکان در حال شناخت محیط اطراف خود از طریق حواس پنج‌گانه هستند. اسباب‌بازی‌های فکری مناسب کودکان 2 سال:

  • مکعب‌های نرم رنگی
  • حلقه‌های تو در تو
  • کتاب‌های پارچه‌ای با بافت‌های مختلف
  • جورچین‌های ساده با قطعات بزرگ

بهترین بازی های فکری برای کودکان 3 سال

در سن سه سال، کودکان توانایی درک مفاهیم ساده و تقلید از بزرگ‌ترها را دارند. بازی فکری کودکان 3 ساله باید شامل فعالیت‌هایی باشد که خلاقیت و تمرکز را تقویت کند. پیشنهادبهترین بازی های فکری کودکان 3 سال:

  • پازل‌های ۴ تا ۶ قطعه‌ای
  • بازی‌ مونته‌سوری چینش
  • لگو با قطعات بزرگ

بهترین بازی های فکری برای کودکان 4 سال

بازی فکری کودکان 4 ساله باید کودک را به دنبال کشف روابط بین اشیاء و مفاهیم بکشاند. مدل بازی‌هایی که به آن‌ها اجازه تجربه، ساخت و تخریب بدهند، بسیار مؤثرند، بهترین بازی های فکری کودکان4 سال عبارتند از:

  • داستان‌سازی با کارت‌های تصویری
  • دسته‌بندی رنگ و شکل
  • بازی‌های تقلیدی مانند آشپزخانه کودک یا ابزار نجاری

بهترین بازی فکری کودکان 5 ساله تا 7 سال

در این سن، کودکان توانایی حل مسئله و تفکر منطقی بیشتری دارند. بازی فکری کودکان 5 ساله باید چالش‌برانگیزتر باشد. بهترین بازی های فکری کودکان5 تا 7 سال عبارتند از:

  • بازی‌ پنتاگو یا دبرنا کودکانه
  • لگوی پیچیده‌تر مانند لگوهای موضوعی
  • بازی‌های استراتژیک ساده مثل راز جنگل

بهترین بازی های فکری برای کودکان 8 ساله تا 12 سال

در این بازه سنی، کودکان توانایی تحلیل، استدلال و رقابت سالم را پیدا می‌کنند. مناسب‌ترین بازی‌ فکری برای 12 سال، بهتر است که بیشتر در قالب بازی‌های گروهی و استراتژیک باشد:

  • بازی‌های رومیزی پیچیده‌تر مانند شطرنج، ریسمانک و دوز
  • بازی‌ اونو
  • بازی‌های معمایی و رمزگشایی مثل مکعب روبیک

مناسب ترین بازی های فکری دخترانه

برای انتخاب بهترین بازی های فکری کودکان ویژه دختران، باید به علایق آن‌ها در زمینه داستان‌پردازی، خلاقیت و تعامل اجتماعی توجه کرد. طبق نظرات کارشناسان، بازی‌های زیر پیشنهاد می‌شود:

  • بازی‌های ساختنی با قطعات رنگی مثل لگوهای دخترانه یا مکعب‌های خلاقیت
  • بازی‌های داستان‌پردازی تصویری مانند کارت‌های قصه‌گویی یا شهرهای پارچه‌ای
  • بازی‌های حافظه و تمرکز مثل حافظه تصویری یا دومینو رنگی
  • بازی‌های مونته‌سوری چینش و طبقه‌بندی برای تقویت نظم ذهنی و مهارت‌های حرکتی

بهترین بازی های فکری پسرانه

پسران معمولاً به بازی‌های چالش‌برانگیز، رقابتی و ساختنی علاقه‌مندند. از بهترین بازی های فکری کودکان که با روحیات پسران یبشتر هماهنگ است شامل:

  • بازی‌های استراتژیک ساده مانند پنتاگو، دبرنا یا مار و پله با قوانین پیشرفته
  • لگوهای مکانیکی یا بازی‌های مهندسی
  • بازی‌های معمایی و رمزگشایی
  • بازی‌های گروهی با هدف همکاری یا رقابت مثل بازی‌های رومیزی چندنفره

ویژگی‌های یک بازی فکری مناسب برای کودکان

یک بازی فکری مناسب برای کودکان باید متناسب با سن و سطح شناختی او باشد، مهارت‌های ذهنی و اجتماعی را تقویت کرده و درضمن، ایمن و آموزشی باشد.

برای انتخاب بهترین بازی های فکری کودکان، باید به چند ویژگی کلیدی توجه کرد. طبق تحقیقات کارشناسان، مهم‌ترین خصوصیات بازی فکری کودکان:

  • متناسب با سطح شناختی کودک: بازی نباید خیلی ساده یا بیش از حد پیچیده باشد
  • قابلیت تقویت مهارت‌های خاص: مانند حافظه، تمرکز، تفکر استراتژیک، خلاقیت و کار گروهی
  • امکان تعامل و همکاری: بازی‌هایی که کودک را درگیر ارتباط با دیگران می‌کنند
  • اهمیت ایمنی و کیفیت ساخت: مواد اولیه غیرسمی، طراحی مناسب سن کودک
  • قابلیت یادگیری ضمن بازی: آموزش مفاهیم علمی، ریاضی، زبان یا منطق در قالب سرگرمی

مزایای انواع بازی های فکری برای کودکان

در سال‌های ابتدایی زندگی، ذهن کودک در حال شکل‌گیری و رشد سریع است. در این دوران، استفاده از بهترین بازی های فکری کودکان می‌تواند تأثیر چشمگیری بر تقویت مهارت‌های شناختی، اجتماعی و احساسی آن‌ها داشته باشد. از جمله مزایای انواع بازی های فکری برای کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تقویت حافظه

بازی‌های فکری با ایجاد چالش‌های ذهنی، حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت کودک را فعال نگه داشته و قدرت یادآوری او را افزایش می‌دهند.

بهبود تمرکز

بهترین بازی های فکری کودکان را وادار می‌کنند تا با دقت بیشتری به جزئیات توجه کرده، حواس‌پرتی را کنار بگذارند و روی هدف مشخصی تمرکز کنند.

افزایش اعتمادبنفس

وقتی کودک موفق می‌شود یک معما را حل یا ساختاری را کامل کند، حس موفقیت در او شکل می‌گیرد و اعتمادبه‌نفسش تقویت می‌شود.

تقویت خلاقیت

بازی‌هایی که امکان ساخت، طراحی یا داستان‌پردازی دارند، ذهن کودک را از قالب‌های تکراری خارج کرده و به او اجازه می‌دهند آزادانه فکر کند.

بهبود هماهنگی چشم و دست

در انواع بهترین بازی های فکری کودکان، آن‌ها را وادار می‌کند تا هم‌زمان ببیند، تحلیل کند و با دستانش عمل کند. این هماهنگی برای رشد حرکتی بسیار مهم است.

تحریک هر دو نیم‌کره‌ی مغز

بازی‌های فکری هم منطق و تحلیل را درگیر می‌کنند (نیم‌کره‌ی چپ) و هم خلاقیت و تصویرسازی را (نیم‌کره‌ی راست)، و این یعنی رشد متوازن ذهنی.

تشویق به تعامل اجتماعی

بهترین بازی های فکری کودکان گروهی، کودک را وارد فضای گفت‌وگو، همکاری و رقابت سالم کرده و مهارت‌های ارتباطی او را تقویت می‌نمایند.

تقویت مهارت‌های حل مسئله

کودک یاد می‌گیرد که برای رسیدن به هدف، باید راه‌حل‌های مختلف را امتحان کند، اشتباه کند و دوباره تلاش کند.

تسهیل فرایند یادگیری

وقتی مفاهیم آموزشی در قالب بازی ارائه شوند، کودک بدون فشار و اجبار، آن‌ها را بهتر درک می‌کند و یادگیری برایش لذت‌بخش‌تر می‌شود.

تقویت مهارت‌های شناختی

بهترین بازی های فکری کودکان به آنها کمک می‌کند تا طبقه‌بندی کند، مقایسه کند، الگوها را بشناسد و منطق پشت هر فعالیت را درک کند.

مناسب سنین مختلف

از بازی فکری برای کودکان ۲ ساله تا بازی‌های پیچیده برای نوجوانان، تنوع این بازی‌ها باعث می‌شود هر کودک با توجه به سنش، گزینه‌ای مناسب داشته باشد.

تعامل اجتماعی بهتر

بازی‌های فکری گروهی باعث می‌شوند کودک یاد بگیرد چگونه با دیگران ارتباط برقرار کند، نوبت بگیرد و در جمع بدرخشد.

سرگرم‌کننده بودن

بهترین بازی های فکری کودکان با طراحی جذاب، رنگ‌های شاد و چالش‌های متنوع، کودک را درگیر کرده و ساعت‌ها سرگرمی سالم فراهم می‌سازند.

آموزشی بودن

انواع بازی‌های آموزشی مفاهیم ریاضی، زبان و منطق را در دل بازی جای داده‌اند و کودک بدون اینکه متوجه شود، در حال یادگیری است.

سوالات متداول در خصوص بهترین بازی های فکری کودکان

در این بخش از متن بلاگ مامانی نو به سوالات پرتکرار در رابطه با بهترین بازی های فکری کودکان پاسخ می‌دهیم:

انجام بازی‌های فکری چه فوایدی برای بچه ها دارد؟

بازی‌های فکری باعث تقویت حافظه، تمرکز، خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی کودکان می‌شوند و یادگیری را برایشان جذاب‌تر می‌کنند.

چرا بازی‌های فکری برای رشد ذهن کودکان مفید هستند؟

انواع بازی‌های فکری با فعال‌سازی هم‌زمان نیم‌کره‌های مغز، ذهن کودک را درگیر تحلیل، تخیل و تصمیم‌گیری کرده و رشد شناختی را تسریع می‌بخشند.

بازی های فکری به پرورش چه مهارت‌هایی در کودکان کمک می‌کنند؟

مهارت‌هایی مانند حل مسئله، تفکر منطقی، هماهنگی چشم و دست، ارتباط اجتماعی و اعتمادبه‌نفس از طریق بازی‌ های فکری مناسب تقویت می‌شوند.

کدام بازی فکری برای کودکان 9 ساله مناسب است؟

از بهترین بازی های فکری کودکان برای سن ۹ سال می‌توان به پنتاگو، دبرنا کودکانه، بازی‌های ساختنی پیچیده و معمایی اشاره کرد که تفکر استراتژیک و خلاقیت را در کودک پرورش می‌دهند.

 

منبع: lakshyaschool

دوره طلایی رشد بی نهایت

مقالات مرتبط

نظرات