کنترل خشم والدین: 17 تکنیک عالی کنترل خشم در برابر کودکان که باید بدانید!

کنترل خشم والدین در برابر کودکان یکی از چالش‌های مهم در تربیت است که می‌تواند ناشی از فشارهای بی‌پایان زندگی باشد: خراب شدن شوفاژها، کفش ورزشی برای فوتبال بچه‌ها، جروبحث‌های خواهر و برادری و خیلی از موارد دیگر! برای کنترل خشم در برابر کودکان تکنیک‌هایی مانند تمرین تنفس عمیق، فاصله گرفتن از موقعیت‌های تنش‌زا، شناسایی محرک‌های خشم، استفاده از زبان مثبت و تنظیم انتظارات واقع‌گرایانه از کودک می‌تواند کاملا راهگشا باشد که در ادامه این مطلب از بلاگ مامانینو بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

کنترل خشم والدین: خشم والدین چه تاثیری بر کودکان می گذارد؟ 

خشم والدین بر کودکان می‌تواند تأثیرات منفی و طولانی‌مدتی بر کودکان بگذارد. طبق منابع مختلف، خشم والدین در برابر کودکان می‌تواند منجر به احساس اضطراب، ترس و بی‌اعتمادی در کودکان شود. به همین خاطر کنترل خشم در برابر کودکان بسیار حائز اهمیت است. 

خشم در بلندمدت، باعث می‌شود که کودکان در مهارت‌های اجتماعی و عاطفی ضعیف‌ شوند و حتی در روابط خود با دیگران نیز مشکلاتی پیدا کنند. 

علاوه بر این، خشم والدین می‌تواند باعث از بین رفتن اعتماد به‌نفس کودکان و افزایش رفتارهای پرخاشگرانه یا اضطراب شود. اثرات منفی خشم والدین بر رشد روانی کودک می‌تواند به آسیب‌های روحی بلندمدت منجر گردد، که بر توانایی کودک در مدیریت احساسات و روابط اجتماعی او تأثیر می‌گذارد.

( با راهکارهای مهار خشم کودک مطلعید! جهت آگاهی بیشتر مطلب کنترل خشم در کودکان را مطالعه نمایید)

چرا والدین از کودکان خود خشمگین می‌شوند؟

والدین معمولاً به دلایلی مانند فشارهای روزمره، خستگی، انتظارات نامعقول از کودک و عدم درک مراحل رشد کودک خشمگین می‌شوند. 

از دیگر دلایل، می‌توان به فقدان مهارت‌های مدیریت استرس و احساس ناتوانی در کنترل موقعیت‌های خاص اشاره کرد. البته که محیط‌های پرتنش نیز به افزایش این خشم کمک می‌کند. اما با افزایش آگاهی والدین از عوامل تحریک‌کننده خشم، می‌توان از بروز رفتارهای منفی جلوگیری کرد.

شناخت علائم خشم

شناخت علائم خشم می‌تواند اولین گام در مدیریت و کنترل این احساسات باشد. کنترل خشم والدین نه تنها آن‌ها را از خیلی از آسیب‌های اجتماعی حفاظت می‌کند،  بلکه می‌تواند تأثیرات منفی بر کودکان را نیز به حداقل برساند. 

برای پیشگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه و آسیب‌رسان، ضروری است که والدین بتوانند علائم اولیه خشم را شناسایی کرده و پیش از واکنش‌های شدید، آن را کنترل کنند.

• افزایش ضربان قلب

• معده درد یا گرفتگی سینه

• احساس تنش یا بداخلاقی

• تنفس سریع‌تر

• برافروختگی صورت

• کشش شانه ها

• فشردن فک و صورت

• صدای بلند و گفتار سریع‌تر

• تعریق بیش از حد

شناسایی علائم خشم، به والدین کمک می‌کند که قبل از واکنش سریع، لحظه‌ای مکث کرده و خشم خود را مدیریت کنند.

( از دلایل وابستگی کودک به خود آگاهی دارید؟ برای اطلاع مطلب علت وابستگی کودک به والدین را مطالعه نمایید)

کنترل خشم والدین: راهکارهای مدیریت کنترل خشم در برابر کودکان

کنترل خشم والدین اگر به درستی مدیریت شود، اثرات مثبت بلندمدتی بر رفتار کودکان دارد. از آنجایی که خشم یک احساس طبیعی است، با تمرین و مداومت در آن، می‌توانند آن‌را خیلی خوب کنترل کنند. در اینجا به بررسی مهم‌ترین راهکارهای مدیریت خشم والدین می‌پردازیم:

1. قبل از هر اقدامی خود را آرام نمایید: نکته ای حائز اهمیت در کنترل خشم در برابر کودکان

برای کنترل خشم در برابر کودکان، به‌محض اینکه خشمگین شدید، چند نفس عمیق بکشید تا بتوانید بهتر فکر کنید؛ و از واکنش‌های آنی بپرهیزید.

یکی از مهم‌ترین تکنیک‌ها برای مدیریت خشم، تلاش برای ایجاد یک فاصله قبل از واکنش است. برای اینکه خودتان را آرام کنید، برای چند لحظه از موقعیت دور شوید، چند نفس عمیق بکشید، قدم بزنند یا حتی چشم‌های خود را ببندند. این تکنیک‌ها برای کنترل خشم والدین و انجام رفتار و اکنش منطقی‌ خیلی تأثیرگذار است.

2. از تکنیک استراحت قبل از عمل استفاده کنید (Take Five) یک راهکار عالی برای کنترل خشم والدین!

پاسخ آنی راهکار درستی نیست این را در ذهن داشته باشید! فقط پنج دقیقه از محیط دور شوید و فرصت دهید که احساساتتان آرام شوند. 

این تکنیک معروف به Take Five به والدین کمک می‌کند تا در زمان‌های پرتنش، برای پنج دقیقه از محیط دور شوند و زمانی برای فکر کردن و آرام شدن داشته باشند. 

این مدت کوتاه می‌تواند به کاهش فشار و تنش‌های جسمی و روحی کمک کند. این تکنیک به ویژه برای مواقعی که والدین احساس می‌کنند که کنترل خود را از دست داده‌اند، بسیار مفید است. 

3. سعی کنید شناخت خوبی از خلق‌وخوی کودکتان به دست آورید

درک ویژگی‌ها و نقاط قوت فرزندتان می‌تواند به شما کمک کند تا انتظارات واقع‌بینانه‌تری از آن‌ها داشته باشید. 

یکی از دلایل بروز خشم در والدین می‌تواند به عدم درک نیازها و رفتارهای کودک مربوط باشد. اگر والدین بتوانند ویژگی‌های خلقی و رفتاری کودک خود را بهتر بشناسند، قادر خواهند بود تا واکنش‌های مناسب‌تری داشته باشند و از بروز تنش‌ها جلوگیری کنند.

4. درباره مراحل رشدی کودکان آگاهی کسب کنید: یک تکنیک بسیار مهم در کنترل خشم والدین

فهم اینکه برخی رفتارها طبیعی مراحل رشد هستند، می‌تواند استرس شما را کاهش دهد. والدین با آگاهی از مراحل رشدی کودکان، می‌توانند رفتارهایی را که در هر مرحله از رشد طبیعی است، بهتر درک کنند.

برای مثال، برخی از رفتارهای چالش‌برانگیز در دوران پیش‌دبستانی یا نوجوانی طبیعی هستند و والدین باید بدانند که تغییرات خلقی یا رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی می‌توانند بخشی از فرایند رشد کودک باشند. آگاهی از این مراحل به والدین کمک می‌کند تا کمتر به دلیل این رفتارها خشمگین شوند. 

(می دانید بهترین روش و زمان برای گرفتن کودک از پوشک چیست؟ برای اطلاع مطلب از پوشک گرفتن کودک را مطالعه نمایید)

5. به خودتان برای خشمگین شدن حق دهید

به خود حق دهید که عصبانی شوید، اما واکنش خود را مدیریت کنید. گاهی هم والدین بخاطر خشم خیلی به خودشان فشار می‌آورند و از اینکه از دست کودکشان عصبانی می‌شوند، احساس گناه دارند.

خشم یک احساس طبیعی است که می‌تواند ناشی از استرس، خستگی، فشارهای روزمره و حتی رفتارهای نا به هنجار کودکان باشد. 

پس به‌جای سرکوب این احساس، والدین باید احساسات خودشان را به‌درستی بشناسند و آن را به شیوه‌ای سازنده مدیریت کنند. خودپذیری و درک این که خشمگین شدن در بعضی مواقع طبیعی است، به کاهش احساس گناه و افزایش آرامش در والدین کمک می‌کند.

6. به خشم خود گوش دهید: راهکاری عالی در کنترل خشم والدین

بررسی کنید که چه چیزی باعث خشم شما شده است. آیا دلیل آن مرتبط به رفتار کودک است یا فشارهای خارجی؟ 

مهم است که والدین بتوانند به احساسات خود توجه و علت اصلی خشم را شناسایی کنند. این می‌تواند ناشی از نیازهای برآورده‌نشده، احساسات منفی از روزهای قبل یا حتی نگرانی برای آینده کودک باشد.

گوش دادن به احساسات خود، به والدین کمک می‌کند تا خشمشان را بهتر مدیریت کنند و از تصمیم‌گیری‌های احساسی پرهیز نمایند.

7. از شخصی کردن مسائل بپرهیزید: نکته ای فوق العاده در کنترل خشم در برابر کودکان 

به یاد داشته باشید که رفتار کودک اغلب بازتابی از نیازهای اوست، نه حمله‌ای به والدین. یکی از دلایلی که والدین ممکن است از کودک خود خشمگین شوند، این است که رفتارهای کودک را به صورت شخصی قلمداد می‌کنند.

پس به جای این که رفتار کودک را به خود نسبت دهند، باید آن را به‌عنوان بخشی از فرایند رشد و یادگیری او در نظر گرفت. 

این تغییر در نگرش به کنترل خشم در برابر کودکان بسیار کمک کننده است و در خیلی از موارد کلا آن را از بین می‌برد. درست مثل قدیمی‌ها که می‌گویند فلانی جوان است و سرش بوی قرمه سبزی می‌دهد!

8. بپذیرید که شما نمی‌توانید کودک را کنترل کنید عاملی مهم برای کنترل خشم والدین

کنترل کامل کودک اصلا کار شدنی است و خیلی هم استرس‌زا است. پس به جای کنترل کودک، روی هدایت تمرکز کنید. 

کودکان شخصیت مستقل دارند و ممکن است رفتارهایی از خود نشان دهند که خارج از کنترل والدین باشد. 

به‌جای تلاش برای کنترل کامل رفتارهای کودک، والدین باید تمرکز خود را بر روی راه‌های ارتباطی موثر با کودک قرار دهند. والدین باید کمک کنند تا کودک به شیوه‌های صحیح، رفتارهای خود را اصلاح کند. 

9. موضوعی مهم در کنترل خشم والدین از تنبیه کردن کودک بپرهیزید

تنبیه یا تهدید ممکن است خشم کودک را افزایش دهد و تأثیرات منفی دراز مدتی ایجاد کند. تنبیه‌های فیزیکی یا روانی، معمولاً تنها به تشدید مشکلات منجر می‌شوند و تأثیر مثبتی بر رفتار کودک ندارند. 

به جای تنبیه، والدین باید از تکنیک‌های مثبت مانند تشویق، گفت‌وگو و آموزش استفاده کنند تا کودک رفتارهای مناسب‌تری را بیاموزد. 

10. قبل از اینکه خشمگین شوید، مرزبندی کنید

برای کنترل خشم والدین یک راهکار دیگر که توصیه می‌شود، این است که با آرامش صحبت کنید و از کلماتی که ممکن است کودک را ناراحت کند اجتناب کنید.

والدین باید مرزهای روشنی برای رفتار کودک تعیین کنند. این مرزها باید منطقی و قابل فهم باشند و برای کودک توضیح داده شوند. 

تعیین این مرزها می‌تواند از بروز رفتارهای ناپسند جلوگیری کند تا در مواقع تنش به راحتی تصمیم بگیرند.

11. راهکاری مهم در کنترل خشم در برابر کودکان: از هرگونه خشونت فیزیکی بپرهیزید

خشونت فیزیکی نه تنها اثرات منفی طولانی‌مدتی بر روان کودک می‌گذارد، بلکه باعث ایجاد ترس و عدم اعتماد به والدین می‌شود. 

این نوع رفتارهای خشن می‌تواند الگوی منفی در رفتارهای کودک ایجاد کرده و باعث بروز مشکلاتی مانند پرخاشگری یا عدم توانایی در مدیریت احساسات در آینده شود.

والدین باید از هرگونه رفتار خشونت‌آمیز پرهیز کنند و به دنبال روش‌های مثبت برای اصلاح رفتار کودک باشند. 

12. از تهدید کردن کودک بپرهیزید

تهدید کودک برای انجام یا عدم انجام کاری، می‌تواند باعث ترس و اضطراب در کودک شود. این روش می‌تواند به روابط والد-کودک آسیب برساند و اعتماد به‌نفس کودک را از بین ببرد.

تهدید کردن همچنین می‌تواند باعث شود کودک برای دور شدن از عواقب تهدید، رفتارهای منفی دیگری مانند دروغگویی یا پنهان‌کاری را یاد بگیرد. 

 به جای تهدید، والدین باید از روش‌های تشویقی و توضیحی استفاده کنند تا موجب تقویت ارتباط میان والدین و کودک و ارتقای مهارت‌های اجتماعی او کمک کند.

13. توجه به لحن و کلمات موضوعی بسیار مهم در کنترل خشم از سوی والدین است

لحن و واژه‌هایی که والدین در هنگام عصبانیت به کار می‌برند، می‌توانند تاثیر زیادی بر احساسات کودک بگذارند. برای کنترل خشم والدین استفاده از کلمات و لحن بسیار حائز اهمیت است. 

طبق منابع معتبر، لحن تند و کلمات تهدیدآمیز می‌توانند احساس ترس و بی‌اعتمادی در کودک ایجاد کرده و تأثیرات منفی بر سلامت روانی او داشته باشند. 

استفاده از عبارت‌های مثبت و تشویقی نه تنها در ایجاد حسن امنیت، باعث تقویت روابط والدین و کودک می‌شود.

14. راهکاری برای کنترل خشم والدین فهرستی از راه های قابل قبول برای کنترل خشم تهیه نمایید!

والدین می‌توانند فهرستی از روش‌های مختلف برای آرامش خود تهیه کنند و برای کنترل خشم در برابر کودکان به سراغ آن بروند. 

این روش‌ها شامل تنفس عمیق، قدم زدن یا صحبت کردن با یک دوست باشند. داشتن چنین فهرستی به والدین کمک می‌کند که در مواقع بحرانی خود را کنترل کنند. 

15. به دنبال راه های موثر برای ادب کردن فرزندتان باشید که رفتار بهتری را تشویق می کند

به جای استفاده از روش‌های تنبیه‌ای، والدین باید از تکنیک‌های مثبت مانند تشویق و الگوسازی استفاده کنند تا رفتارهای خوب کودک را تقویت کنند. این روش‌ها شامل ستایش رفتارهای مثبت، ارائه بازخوردهای سازنده و ایجاد سیستم‌های پاداش برای تشویق رفتار مطلوب است. 

از طریق این روش‌ها، کودک نه تنها می‌آموزد که چگونه رفتارهای مناسب را انجام دهد، بلکه احساس خودارزشمندی و اعتماد به نفس نیز پیدا می‌کند.

16. یک عامل مهم در کنترل خشم در برابر کودکان: نوع و میزان واکنشی که باید نشان دهید را مشخص نمایید 

نوع و میزان واکنشی که والدین در برابر رفتارهای کودک خود نشان می‌دهند، عامل مهمی در کنترل خشم در برابر کودکان است. والدین باید واکنش‌های خود را با توجه به موقعیت و رفتار کودک متناسب سازند.

واکنش‌های افراطی یا شدید تأثیرات منفی بر روان کودک گذاشته و باعث تشدید رفتارهای منفی می‌شود. تعیین حدود و قواعد مشخص، همراه با نشان دادن همدلی و درک، می‌تواند به والدین کمک کند تا بدون از دست دادن کنترل، واکنشی مناسب و متعادل در برابر رفتارهای کودک نشان دهند.

17. یک تکنیک مهم در کنترل خشم والدین: بپذیرید که شما تنها بخشی از مشکل هستید! 

والدین باید درک کنند که مشکلات رفتاری کودک تنها ناشی از خود کودک نیست و خودشان نیز در بروز مشکلات نقش دارند. این نگرش به والدین کمک می‌کند تا مسئولیت‌پذیرتر باشند و کمتر احساس گناه کنند. 

چه زمانی باید از روانشناسان کودک کمک بگیرید؟

زمانی که رفتارهای کودک به حدی جدی و مداوم شده که باعث نگرانی‌های روانی یا جسمی می‌شوند، بهتر است که با یک متخصص و روانشناس کودک کمک گرفت. این موارد نگران کننده می‌تواند شامل موارد زیر باشد: 

1. رفتارهای ناهنجار مداوم

اگر کودک به‌طور مداوم رفتارهایی مانند پرخاشگری، لجبازی یا خودآسیبی نشان دهد که از کنترل خارج شده و بر روابط خانوادگی یا اجتماعی اثر منفی می‌گذارد، نیاز به مشاوره کودک ضروری است.

2. مشکلات اضطرابی یا ترس

اگر کودک علائم اضطراب، ترس شدید یا ترس‌های غیرعادی مانند ترس از مدرسه، اجتماعات یا جدا شدن از والدین را دارد که باعث اختلال در زندگی روزمره‌اش می‌شود. استفاده از مشاوره تخصصی یک نیاز است.

3. اختلالات خلقی یا افسردگی

اگر کودک علائم افسردگی مثل بی‌علاقگی به فعالیت‌های سابق، بی‌خواب یا بی‌اشتها، یا احساس بی‌ارزشی و گناه را داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان حرفه‌ای داشته باشد.

4. مشکلات رفتاری مرتبط با بحران‌های خانوادگی

مشکلات رفتاری مرتبط با بحران‌های خانگی مثل طلاق، مرگ یک عزیز یا جابجایی می‌تواند باعث اختلالات رفتاری یا احساسی شدید در کودک شود.

5. مشکلات اجتماعی یا تحصیلی

اگر کودک در تعاملات اجتماعی یا در محیط مهد یا مدرسه با مشکلاتی مانند انزوای اجتماعی، مشکل در تمرکز یا افت تحصیلی روبرو شود که فراتر از مشکلات موقتی است؛ از یک مشاور برای شناسایی و حل مشکلات کمک بگیرید.

سوالات مهم در خصوص کنترل خشم والدین

در ادامه به چند سوال پرتکرار در خصوص کنترل خشم والدین – کنترل خشم در برابر کودکان پاسخ داده می‌شود: 

علت خشگمین شدن والدین چیست؟

خشم والدین معمولاً ناشی از استرس‌های روزمره، کمبود انرژی و زمان یا نارضایتی از رفتارهای کودک است. 

مشکلات در مدیریت انتظارات، برخورد با بحران‌های شخصی یا حرفه‌ای و مشکلات در برقراری ارتباط مؤثر با فرزندان نیز می‌تواند موجب عصبانیت شود. 

برخی والدین نیز از احساس بی‌کفایتی در پرورش کودک خود رنج می‌برند، که در نهایتا به افزایش خشم منجر می‌شود. 

چه راه هایی برای کنترل خشم وجود دارد؟

برای کنترل خشم والدین می‌توان از تکنیک‌های مختلفی استفاده کرد. از مؤثرترین روش‌ها، یکجورایی فاصله گرفتن از موقعیت و آرام کردن فکر و روح است مثل نفس عمیق کشیدن، قدم زدن، شمردن و مواردی از این قبیل.

علاوه بر این، آگاهی از مراحل رشد کودکان و داشتن درک بهتری از نیازهای آن‌ها می‌تواند به کنترل خشم والدین کمک کند.

آیا خشم والدین سبب پرخاشگری کودک می شود؟

بله، تحقیقات نشان داده‌اند که رفتار خشمناک والدین موجب افزایش پرخاشگری در کودکان می‌شود. کودکان از رفتارهای والدین تقلید می‌کنند، و زمانی که در معرض خشم والدین قرار می‌گیرند، ممکن است این الگوها را در رفتارهای خود نیز نشان دهند. 

چگونه خشم والدین بر اعتماد به نفس کودک تاثیر می گذارد؟

خشم مداوم والدین اثرات منفی بر اعتماد به نفس کودکان می‌گذارد. کودکانی که مرتباً شاهد رفتار خشمگین والدین هستند،  احساس بی‌ارزشی یا بی‌امنیتی می‌کند. 

این امر می‌تواند بر توانایی آن‌ها در ابراز وجود، تصمیم‌گیری و احساس شایستگی تأثیر منفی بگذارد. در نتیجه، کودکان دچار اضطراب، افسردگی یا مشکلات رفتاری شوند که می‌تواند آینده آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. 

منابع: psychologytoday, medicalnewstoday, raisingchildren