مهارت تفکر در کودکان: اهمیت + 7 راهکار پرورش مهارت تفکر در کودکان!

مهارت تفکر در کودکان چیست؟ برای مثال، فرض کنید که شما دارید در خیابان قدم می‌زنید و کودکتان می‌پرسد چرا این شیئ این شکلی است؟ شاید این مسئله برای شما بدیهی باشد، اما در کودک نشان دهنده توجه به محیط اطراف، فکر کردن، استدلال و پرسش در مورد اشیا است. بنابراین، مهم است که از همان بچگی شما بتوانید مهارت تفکر کودکان را پرورش دهید. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارند که عبارتند از: توسعه مهارت‌های یادگیری، درک مطلب، مهارت‌های تمرینی، تجزیه و تحلیل، مهارت‌های فکری، تصمیم‌گیری و بازی‌های مناسب برای تقویت حل مسئله کودکان. در نتیجه، اگر به پرورش مهارت تفکر در کودکان خود اهمیت می‌دهید، با ما در این مقاله از مامانیتو همراه باشید تا به شما نشان دهیم که چطور می‌توانید این کار را انجام دهید.

مهارت تفکر در کودکان: مهارت‌های تفکر چیست؟

در بحث مهارت تفکر در کودکان باید اول ببینیم که اصلاً مهارت‌های تفکر چیست. مهارت‌های تفکر شامل نظریه‌پردازی، پیش‌بینی، ارزیابی، یادآوری و سازماندهی افکار می‌شود. این مهارت‌ها را همه دارند، اما همه نمی‌دانند چگونه از آن‌ها به طور مؤثر استفاده کنند.

کودک شما می‌تواند کاربرد موثر مهارت‌های تفکر را با گذشت زمان به دست آورد. این‌ها همان مهارت‌هایی هستند که او در زمان حل مشکلات، تصمیم‌گیری، ترتیب دهی رویدادها یا پردازش اطلاعات از آن‌ها استفاده می‌کند. اما چرا پرورش تفکر در کودکان در آموزش اهمیت دارد؟

مهارت‌های تفکر در آموزش چقدر اهمیت دارد؟

چرا پرورش مهارت تفکر در کودکان برای آموزش مهم است؟ کلاً مهارت تفکر کودکان به آنها اجازه می‌دهد تا اطلاعات را در هر موقعیتی پردازش کنند. با پرورش تفکر در کودکان آنها می‌توانند حقایق در موقعیت‌های قبلی را به یاد بیاورند و از آن در موقعیت‌های جدید و متفاوت استفاده کنند.

بنابراین، در آموزش این مهارت‌های تفکر می‌توانند تبدیل به قابلیت حل مسئله و تحلیل و تجزیه شوند که بسیار مفید هستند. اما پرورش مهارت تفکر کودکان چند مرحله مختلف دارد. شما می‌دانید که این مراحل چه هستند؟

مراحل رشد شناخت و پرورش تفکر در کودکان

پرورش مهارت تفکر در کودکان به یکباره صورت نمی‌گیرد و دارای چند فاز مختلف است که عبارتند از:

• رشد حسی و حرکتی: در این دوره از رشد ذهنی کودک که از تولد تا ۲ سالگی‌اش ادامه دارد، او یاد می‌گیرد بین کارهایی که انجام می‌دهد و نتیجه‌هایی که از آن‌ها به دست می‌آورد، ارتباط برقرار کند.
• پیش عملیاتی: این دوره بین سنین ۲ تا ۷ سالگی است که در آن کودکان شروع به استفاده از کلماتی می‌کنند که به اشیا اشاره می‌کنند.
• عملیات عینی: این دوره بین ۷ تا ۱۱ سالگی کودک و زمانی است که توانایی فکر کردن منطقی در او رشد می‌کند. کودک می‌تواند مسائلی که می‌تواند ببیند را از هم جدا کند و به آن‌ها پاسخ درست بدهد.
• انتزاعی: این دوره از ۱۱ سالگی به بعد شروع می‌شود و اوج رشد ذهنی کودکان است. در این زمان، آن‌ها می‌توانند به صورت انتزاعی فکر کنند، یعنی فراتر از چیزهای ساده و قابل مشاهده، درباره مفاهیم و ایده‌های پیچیده فکر کنند.

یادگیری شناختی چیست؟

یادگیری شناختی نوعی از روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان است. این روش‌ها شامل تکرار مطالب، تصویرسازی، مرتب کردن اطلاعات، خلاصه کردن و قرار دادن مطالب در یک زمینه مشخص برای یادگیری بهتر می‌شوند.

برای مثال، در یادگیری شناختی کودکان می‌توانند از نقشه‌های ذهنی، تصویرسازی، استفاده از روش‌های کمک به حافظه (مثل کلمات کوتاه برای یادآوری)، یا خط کشیدن زیر کلمات مهم هنگام یادداشت‌برداری یا مرور استفاده کنند. با این حال، کودکان چه مهارت‌های تفکری را می‌توانند در خود پرورش دهند؟

انواع مهارت‌های پرورش تفکر در کودکان

برای پرورش مهارت تفکر در کودکان سه نوع مهارت اصلی وجود دارد که آنها عبارتند از:

• متفکران تحلیلی: این نوع متفکران روش تحلیلشان به حالت سیستمیک و ساختارمند است. این یعنی که آنها قسمت‌های مختلف یک مسئله یا مشکل را بررسی و تحلیل می‌کنند. سپس، با توجه با این تحلیل موردی کل آن مسئله را تحلیل خواهند کرد.
• تفکر خلاقانه: در تفکر خلاقانه کودکان می‌توانند از زوایای جدید و غیرمعمول به یک مسئله نگاه کنند و سوالات زیادی در مورد آن بپرسند.
• تفکر انتقادی: کودکان تفکر انتقادی را یاد می‌گیرند که با دقت و جزئیات به یک مسئله نگاه کرده و با ذهنی باز آن را بررسی کنند.

فراشناخت چیست؟

فراشناخت در پرورش مهارت تفکر در کودکان به معنی آگاه بودن از فکرها و روش‌هایی است که کودک‌تان برای یادگیری استفاده می‌کند. این یعنی که کودک خودش بتواند برنامه‌ریزی کند که چطور یک موضوع جدید را یاد بگیرد. همچنین، او باید متوجه شود که چقدر آن موضوع را درک کرده‌ است. بنابراین، فراشناخت بخش مهمی از حل مشکلات و برنامه‌ریزی برای انجام کارها است.

تفاوت بین حل مسئله و تصمیم‌گیری چیست؟

در پرورش مهارت تفکر در کودکان چه تفاوتی بین حل مسئله و تصمیم‌گیری وجود دارد؟ تفاوت اصلی بین حل مسئله و تصمیم‌گیری این است که حل مسئله وقتی پیش می‌آید که کودک شما یک چالش روبه‌رو می‌شود و باید راه‌حلی برای آن پیدا کند.

این در حالی است که تصمیم‌گیری برای کودک به معنای انتخاب بین چند گزینه است، حتی اگر مشکلی وجود نداشته باشد. به عبارت ساده‌تر، حل مسئله برای یافتن بهترین راه‌حل یک مشکل است، اما تصمیم‌گیری یعنی که کودک باید از میان چند گزینه مرتبط با یک موضوع انتخاب کند.

مهم‌ترین روش‌های تقویت رشد فکری در کودکان

برای پرورش مهارت تفکر در کودکان روش‌های مختلفی وجود دارد که ما در ادامه این بخش آنها را توضیح خواهیم داد. اما در ابتدا بیاید ببینیم که شما چگونه می‌توانید مهارت تفکر کودکان را ارتقا دهید.

پرورش مهارت تفکر در کودکان: چگونه می‌توانم مهارت‌های تفکر کودکان را توسعه دهم؟

شما با روش‌های مختلف می‌توانید مهارت تفکر در کودکان را پرورش دهید. برای مثال، اگر کودک شما می‌خواهد در در مورد موضوعی بنویسد، او را تشویق به تصمیم‌گیری در مورد موضوع مورد انتخابش کنید.

همچنین، اگر او دارد مسئله ریاضی حل می‌کند، می‌تواند مهارت‌های حل مسئله خودش را افزایش دهد. اما به غیر از این دو، روش‌های مختلف دیگری هم وجود دارند که ما در ادامه آنها را توضیح خواهیم داد.

روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان: 1. توسعه مهارت‌های یادگیری

یکی از انواع روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان توسعه مهارت‌های یادگیری آنها است. برای مثال، شما برای اینکه یادگیری را در کودکتان تشویق کنید، می‌توانید این سوالات را از او بپرسید:

• در آنجا چند پرتقال وجود دارد؟
• این چه رنگی است؟
• می‌توانی به من بگویی چه چیزی در این عکس است؟
• او کی آمد؟

روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان: 2. توسعه مهارت‌های درک مطلب

شما با مطرح کردن چند سوال زیر می‌توانید به پرورش مهارت تفکر در کودکان در حوزه درک مطلب کمک کنید:

• می‌توانی به من بگویی که این گربه چطور شیر می‌خورد؟
• می‌شود بگویی چطور یک دانه به گیاه تبدیل می‌شود؟
• آیا می‌توانی حدس بزنی که این شکل چیست؟

روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان: 3. توسعه مهارت‌های تمرینی

برای پرورش مهارت تفکر در کودکان و توسعه مهارت‌های تمرینی آنها شما می‌توانید از چنین سوالاتی را از آنها بپرسید:

• چه رابطه‌ای بین دنیا و توپ فوتبال وجود دارد؟
• آیا می‌توانی تفاوت بین گل و درخت را تشخیص دهی؟
• گربه چطور میو میو می‌کند؟ آیا حیوانات دیگری وجود دارند که چنین صدایی تولید کنند؟

روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان: 4. توسعه مهارت‌های تجزیه و تحلیل

برای توسعه مهارت‌های تجزیه و تحلیل در پرورش مهارت تفکر در کودکان شما می‌توانید با پرسیدن این سوالات این مهارت‌ها را در آنها تقویت کنید:

• تفاوت اصلی بین پرتقال و سیب چیست؟
• می‌توانی به من بگویی چگونه این سیب به خانه ما آمد؟
• تفاوت عروسک دختر با عروسک پسر در چیست؟
• آیا شباهتی بین نوزاد و گیاه وجود دارد؟

روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان: 5. توسعه مهارت‌های فکری

در پرورش مهارت تفکر در کودکان، توسعه مهارت‌های فکری هم نقش مهمی را ایفا می‌کند. برای این کار شما می‌توانید این نوع سوالات را از فرزندتان بپرسید:

• اگر بتوانی اشیای این اتاق را دوباره مرتب کنی، چه چیزی را کجا قرار می‌دهی؟
• اگر یکی از گلدان‌های خانه‌مان شروع به میوه دادن کند چه اتفاقی می‌افتد؟
• اگر زباله‌ها را روی زمین خانه‌مان بریزیم و نه در سطل زباله، چه اتفاقی می‌افتد؟

روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان: 6.. توسعه مهارت‌های تصمیم گیری

تصمیم‌گیری هم یکی از عوامل مهم در پرورش مهارت تفکر در کودکان است که شما می‌توانید با مطرح کردن سوالات این چنینی آن را تقویت کنید:

• اگر پول زیادی داشتی چه کار می‌کردی؟
• اگر بال داشتی به کجا می‌رفتی یا چه می‌کردی؟

روش‌های پرورش مهارت تفکر در کودکان: 7. بازی‌های مناسب برای تقویت هوش کودکان

به غیر از روش‌های فوق پرورش مهارت تفکر در کودکان، شما می‌توانید با تشویق کودک به انجام بازی‌های زیر تفکر مهارت تفکر کودکان را هم تقویت کنید:

• بلوک‌های خانه سازی
• پازل
• نقش بازی کردن
• بازی هزارتو
• قایم موشک
• مجسمه شو
• لی لی کردن
• طناب کشی