مواجهه با خواسته های کودک: نحوه برخورد صحیح + ترفندها طلایی

مواجهه با خواسته های کودک یکی از مهم‌ترین چالش‌های فرزندپروری است که باید همراه با قاطعیت توأم با مهربانی، ثبات قدم در تصمیمات، نه گفتن به کودک در مواقع لزوم، تسلیم نشدن در برابر لجبازی کودک، دادن حق انتخاب به کودک، اجتناب از سرزنش و تحقیر و در عوض تقویت رفتارهای مثبت و دادن بازخورد سازنده باشد.

نحوه برخورد با خواسته‌های کودک تأثیر مستقیمی بر رشد عاطفی و رفتاری فرزندان دارد. والدین باید بیاموزند که در نحوه برخورد با خواسته های کودک، نه گفتن را به شکلی منطقی، محترمانه و همراه با همدلی بیان کنند تا کودک احساس طردشدگی نکند. پاسخ سازنده و گفت‌وگو محور به درخواست‌های کودک، به او یاد می‌دهد چگونه احساساتش را بیان کند، مرزها را بپذیرد و در برابر محدودیت‌ها صبور باشد.

در ادامه این مطلب از وبلاگ مامانی نو از دیدگاه خانم کوثر یاوری، روانشناس کودک، چند ترفند برخورد با خواسته‌های کودکان و نه گفتن به آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم.

چرا پاسخ سازنده دادن در مواجهه با خواسته های کودک مهم است؟

پاسخ سازنده و گفت‌وگو محور در مواجهه با خواسته های کودک اهمیت دارد. کودک با مشاهده احترام و همدلی یاد می‌گیرد احساساتش را بیان کند، مرزها را بپذیرد و در برابر محدودیت‌ها صبور باشد، حتی اگر «نه» بشنود.

پاسخ مناسب به درخواست های کودک به او می‌آموزد که چگونه خواسته‌های خود را ابراز کند، چگونه منتظر بماند و چگونه با محدودیت‌ها روبه‌رو شود. اگر والدین پاسخ‌های خود را صرفاً با عصبانیت یا امتناع مطلق همراه کنند، کودک دچار احساس طردشدگی و ناامیدی می‌شود.

اما اگر در مواجهه با خواسته های کودک از گفت‌وگو، همدلی و توضیح استفاده شود، کودک یاد می‌گیرد که همه چیز با گفت‌وگو و احترام قابل‌بررسی است. نحوه برخورد با خواسته‌های کودک به او یاد می‌دهد محترمانه حرف بزند، احساساتش را کنترل کند و انتظاراتش را مدیریت کند؛ حتی اگر پاسخ شما «نه» باشد.

مواجهه با خواسته های کودک نیازمند تعادل میان محبت و قاطعیت است تا فرزند یاد بگیرد محدودیت‌ها را بپذیرد و مهارت ابراز احساسات و مدیریت توقعات را بیاموزد. والدین می‌توانند با گوش دادن فعال، مکث پیش از پاسخ، توضیح دلیل مخالفت، پیشنهاد جایگزین و دادن حق انتخاب به کودک به او کمک کنند خواسته‌هایش را منطقی بیان کند. همچنین استفاده از لحن آرام اما جدی، حفظ ثبات رفتار، تشویق رفتارهای مثبت و اجتناب از سرزنش یا تحقیر، همگی ترفندهای مؤثری برای پاسخ مناسب به خواسته‌های کودکان هستند و باعث رشد عاطفی و اجتماعی سالم آن‌ها می‌شوند.

نحوه برخورد با خواسته های کودک

در مواجهه با خواسته های کودک، حفظ تعادل میان محبت و قاطعیت، گوش دادن فعال، مکث پیش از پاسخ و دادن حق انتخاب به کودک ضروری است تا او مهارت ابراز احساسات و مدیریت توقعات خود را بیاموزد.

چگونه با خواسته های کودک برخورد کنیم؟ مهم‌ترین اصل در مواجهه با خواسته های کودک، حفظ تعادل میان نیازهای واقعی کودک و ارزش‌های تربیتی خانواده است. والدین باید بیاموزند که مرزگذاری، بخشی از عشق و توجه است، نه نشانه بی‌مهری. در ادامه چند نکته مهم برای مدیریت خواسته های کودکان را بررسی می‌کنیم:

1. به خواسته‌های کودک گوش دهید

اولین قدم در نحوه برخورد با خواسته‌های کودک، گوش دادن به حرف‌های او است. گاهی کودک فقط نیاز دارد احساسش را بیان کند، نه آنکه خواسته‌اش برآورده شود. با گوش دادن و نگاه مستقیم، کودک متوجه می‌شود که حرفش اهمیت دارد و لزوماً برای دریافت پاسخ مثبت نیازی به اصرار یا گریه نیست.

2. پاسخ اولیه خود را بر اساس نحوه درخواست کودک تنظیم کنید

اگر کودک مؤدبانه و آرام خواسته‌اش را مطرح کرد، او را تشویق کنید تا بداند که ادبش ارزشمند است، حتی اگر پاسختان منفی باشد. در مقابل، اگر کودک با جیغ یا گریه چیزی خواست، آرام یادآوری کنید که باید مؤدبانه‌تر بپرسد. مثلاً: «با صدای آروم‌تر حرف بزن» یا «یه بار دیگه با احترام بگو چی می‌خوای».

3. مکث کنید و تصمیم بگیرید

پیش از پاسخ دادن، چند لحظه فکر کنید تا تصمیم آگاهانه بگیرید. در مواجهه با خواسته های کودک از خود بپرسید: «آیا لازم است نه بگویم یا می‌توانم بله بگویم؟ اگر نه، می‌توانم جایگزین یا راه‌حل دیگری پیشنهاد کنم؟» این مکث به کودک نشان می‌دهد که خواسته‌اش برایتان اهمیت دارد.

4. به کودک حق انتخاب بدهید

وقتی کودک میان دو گزینه محدود حق انتخاب دارد، حس استقلال او تقویت می‌شود. این روش باعث می‌شود اصرار و لجبازی در کودکان کاهش یابد. مثلاً اگر فرزندتان حاضر نیست در سایه بنشیند، می‌توان با آرامش گزینه‌هایی پیش روی او بگذاریذ: «می‌خواهی همین‌جا در سایه بنشینی و شکلاتت را بخوری، یا در آفتاب بازی کنی و بعد بیایی سراغ شکلات؟» این ترفند برخورد با خواسته‌های کودکان باعث می‌شود کودک بدون احساس اجبار، تصمیم درست را خودش بگیرد.

روش‌های تشخیص منطقی بودن خواسته های کودک و پاسخ دهی مناسب

در مواجهه با خواسته‌ های کودک باید ابتدا منطق پشت درخواست را بسنجید. برای تشخیص منطقی بودن خواسته‌های کودک، باید بین نیازهای طبیعی و خواسته‌های افراطی او تفاوت قائل شویم. نیازهایی مثل غذا، بازی، محبت و توجه در حد تعادل منطقی‌اند و باید به‌موقع پاسخ داده شوند، اما وقتی از حد یا زمان مناسب خود خارج می‌شوند، به خواسته‌های غیرمنطقی تبدیل می‌شوند که نباید تسلیمشان شد.

در برخورد با این نوع خواسته‌ها، لازم است آرام اما قاطع باشید. مثلاً اگر کودک بیش از حد از شما می‌خواهد با او بازی کنید، می‌توانید با لحنی مهربان اما محکم بگویید: «می‌دانم دلت می‌خواهد ادامه دهیم، ولی من خسته‌ام و نیاز به استراحت دارم». مهم است که در برابر گریه، قهر یا اصرار او کوتاه نیایید و بدون خشونت، ثبات رفتار را حفظ کنید.

استفاده از توهین، سرزنش تحقیر، تنبیه هیچ جایگاه تربیتی نخواهد داشت!

نحوه برخورد با خواسته های کودکان از والدین هرگز نباید با نصیحت، سخنرانی طولانی، سرزنش و تنبیه همراه باشد، این کار رشد عاطفی و اعتمادبه‌نفس کودک را تضعیف می‌کند.

هرگز نباید برای مدیریت خواسته های کودکان از روش‌های مخرب استفاده کرد. مواجهه با خواسته‌ های کودک باید بر اساس احترام و درک متقابل باشد. تحقیر یا تنبیه باعث می‌شود کودک احساس بی‌ارزشی کند و رفتارهای دفاعی از خود نشان دهد. والدین باید بدانند که هدف تربیت فرزند، اصلاح رفتار است نه ایجاد ترس.

به خواسته های کودک و فرزندانمان چگونه نه بگوییم!

وقتی بیش‌ازحد از کلمه «نه» استفاده می‌کنید، ممکن است اثر تربیتی آن از بین برود و کودک دیگر آن را جدی نگیرد. این کار فرصت کشف دنیا و یادگیری را از کودک می‌گیرد، به او حس محدودیت می‌دهد و باعث سرکشی کودک می‌شود.

یکی از چالش‌های مهم والدین در فرزندپروری، «نه» گفتن در مواجهه با خواسته های کودک است. بسیاری از والدین تصور می‌کنند مخالفت باعث ناراحتی یا آسیب به شخصیت فرزندشان می‌شود، اما در واقع کودک باید بیاموزد همیشه نمی‌تواند به همه خواسته‌هایش برسد.

آنچه مهم است نحوه نه گفتن به کودکان است. اگر بدون توضیح و با لحن سرد با خواسته‌شان مخالفت کنید، کودک احساس می‌کند نادیده گرفته شده، اما اگر دلیل مخالفت خود را با آرامش و مهربانی توضیح دهید، کودک بهتر می‌پذیرد و احساس می‌کند نظرش برایتان محترم است. در مقابل، تکرار زیاد «نه» تأثیر تربیتی آن را از بین می‌برد.

در ادامه چند ترفند برای پاسخ مناسب به خواسته های کودکان را با هم مرور می‌کنیم:

1. جدی اما با مهربانی و محبت نه بگویید

والدین باید از همان دوران نوپایی، حد و مرزها را برای فرزندشان مشخص کنند و در مواقع لازم با لحنی جدی اما با مهربانی نه بگویند. پدرها و مادرها باید بدانند که هیچ اشکالی ندارد که گاهی با جدیت توام با محبت با فرزندانشان مخالفت کنند یا به آن‌ها دستور بدهند. این‌کارشان نشانه بی‌مهری نیست و به کودک احساس طردشدگی نمی‌دهد. با این روش، کودک به تدریج با مفهوم محدودیت آشنا می‌شود و مدیریت خواسته‌هایش را یاد می‌گیرد.

2. در مواجهه با خواسته های کودک تعادل داشته باشید

نحوه برخورد با خواسته های کودک باید با تعادل همراه باشد. کودکی که همه چیز را می‌خواهد و هرگز «نه» نمی‌شنود، تاب آوری او کم می‌شود و در بزرگسالی نیز همه چیز را مطابق میل خود می‌خواهد. مخالفت مداوم با کودک هم باعث دلخوری و ناامیدی او می‌شود. بنابراین، والدین با مدیریت خواسته‌های کودکان باید به آن‌ها بیاموزند که هر کاری قانونی دارد که باید به آن احترام بگذارند.

3. دلیل خود را برای مخالفت توضیح دهید

در مواجهه با خواسته های کودک پدر و مادر باید علت مخالفت خود را برای بچه‌ها توضیح دهند. حتی اگر کودک در ابتدا درک درستی از دلیل نداشته باشد، با گذشت زمان این توضیحات در تربیت او تأثیر می‌گذارد. نحوه مدیریت خواسته های کودکان باید آگاهانه و همراه با گفت‌وگو باشد. رد کردن خواسته‌های فرزندان بدون دلیل، رابطه عاطفی را تضعیف می‌کند.

4. ناامیدی کودک را درک و تایید کنید

مثلاً بگویید «می‌دانم ناراحت شدی چون آن شکلات‌ها واقعاً خوشمزه است، اما امروز به‌اندازه کافی خوراکی خورده‌ای.» چنین گفت‌وگوهایی پیام همدلی را منتقل می‌کنند و به شما و فرزندتان کمک می‌کنند راحت‌تر از موقعیت عبور کنید.

5. فرصت انتخاب بدهید

در مواجهه با خواسته‌ های کودکان از والدین، یک روش کارآمد این است که پدر و مادر به‌جای مخالفت مستقیم، به او حق انتخاب بدهند. این کار باعث می‌شود که کودک حس کند استقلال دارد و می‌تواند خودش تصمیم بگیرد. مثلاً به جای اینکه به فرزندتان بگویید در خانه توپ بازی نکند، این دو گزینه را پیش رویش بگذارید: «اگر می‌خواهی توپ را شوت کنی می‌تونی بری بیرون، اما توی خونه فقط می‌تونی توپ رو قل بدی».

6. در مواجهه با خواسته های کودک و پاسخ منفی به آن، پیشنهاد جایگزین بدهید

ارائه پیشنهاد جایگزین در مواجهه با خواسته های کودک ترفند بسیار مؤثری است و قدرت تصمیم‌گیری بچه‌ها را تقویت می‌کند. در حقیقت در این زمان از تکنیک داپ استفاده می‌کنیم:

  • دیدن احساسات لحظه‌ای کودک: میفهمم که الان دلت میخواد پارک بمانی.
  • ایجاد احساس امنیت برای بازگشت به این موقعیت: مامانجانم ما همانطور که میدونی جمعه ها و سه شنبه ها پارک میایم سه شنبه دوباره میایم.
  • ارائه پیشنهاد جایگزین: ولی بنظرت الان بستنی طالبی بریم بخوریم یا کاکائویی؟

7. بر تصمیم خود پایبند باشید و تسلیم نشوید

هیچ‌وقت نظرتان را به‌سرعت تغییر ندهید و تسلیم خواسته‌های کودک نشوید. این روش تربیتی کاملاً نادرست است و در درازمدت باعث تضعیف اقتدار والدین می‌شود. وقتی به کودک «نه» می‌گویید و او با پرت کردن اشیا، خودزنی، جیغ و گریه واکنش نشان می‌دهد، باید مقاومت کنید و موضع خود را تغییر ندهید. اگر در برابر این رفتارهای نامطلوب کوتاه بیایید، کودک می‌فهمد که با تکرار این رفتارها می‌تواند حرفش را به کرسی بنشاند.

8. در مواجهه با خواسته های کودک بازخورد سازنده بدهید

اگر فرزندتان پاسخ «نه» را پذیرفت، حتماً او را تشویق کنید. برای مثال بگویید: «خیلی خوشم اومد که وقتی گفتم نه، گفتی باشه.» یا «خیلی خوب بود که با هم تونستیم به یه نتیجه برسیم.»

9. کودک را با نه شنیدن آشنا کنید

در برخورد با کودکی که همه چیز را می‌خواهد مهم‌ترین اصل این است که او را با نه شنیدن وفق دهید. اگر می‌دانید قرار است در موقعیتی به فرزندتان «نه» بگویید، بهتر است از قبل به او آمادگی ذهنی بدهید تا هنگام مواجهه با پاسخ منفی، واکنش بهتری بروز دهد. مثلاً اگر قرار است به اسباب‌بازی‌فروشی بروید، از قبل به او بگویید که امروز قرار است برای دوستش کادو بخرید، نه برای خودش.

10. خواسته های کودک را نامعقول جلوه ندهید

اگر به هر دلیلی نمی‌توانید خواسته کودک را برآورده کنید، نباید آن را بی‌اهمیت یا غیرمنطقی نشان دهید. در چنین شرایطی، توضیح صادقانه و همدلانه در حد توان فکری کودک بسیار مؤثرتر است. صداقت و توجه والدین در مواجهه با خواسته های کودک، موجب شکل‌گیری اعتماد، آرامش و رشد عاطفی سالم او می‌شود.

گاهی نیز خواسته‌های کودک واقعا نامعقول است، در این مواقع جملاتی مانند «این حرف بچه‌گونه‌ست» باعث کاهش اعتمادبه‌نفس می‌شود. بهتر است بگویید: «الان برات مناسب نیست، اما وقتی بزرگ‌تر شدی می‌تونیم در موردش صحبت کنیم.»

11. در مواجهه با خواسته های کودک او را سرزنش، تحقیر یا تنبیه نکنید

برای پاسخ مناسب به خواسته های کودک، به‌جای سرزنش، روی رفتار درست تمرکز کنید. کودک باید بداند که احساسش معتبر است، حتی اگر با تصمیم والدین متفاوت باشد. از اصرار، نصحیت، تذکر یا تحقیر کودک خودداری کنید و صرفاً با زبان ساده و مختصر موقعیت را برای کودک توضیح دهید.

12. تقویت رفتارهای مثبت کودک

برای مدیریت خواسته های کودکان، به‌جای تمرکز بر رفتارهای نامطلوب او، رفتارهای مثبتش را تقویت و تشویق کنید. با این کار فرزندتان متوجه می‌شود که با خوش‌رفتاری راحت‌تر می‌تواند به خواسته‌هایش برسد.


بایدها در مواجهه با خواسته های کودک :
  • به کودک گوش دهید و احساساتش را تأیید کنید
  • حق انتخاب و فرصت تصمیم‌گیری بدهید
  • با گفت‌وگو و توضیح منطقی پاسخ دهید
  • رفتارهای مثبت را تقویت و تشویق کنید
  • پیشنهاد جایگزین ارائه دهید
  • تعادل میان محبت و قاطعیت را حفظ کنید
  • سن و درک کودک را در نظر بگیرید

نبایدها در مواجهه با خواسته های کودک :
  • به همه خواسته‌های کودک بله نگویید
  • کودک را تحقیر، سرزنش یا تنبیه نکنید
  • خواسته‌های کودک را بی‌اهمیت یا غیرمنطقی جلوه ندهید
  • در برابر گریه و لجبازی کودک کوتاه نیایید
  • در نه گفتن به کودک افراط نکنید
  • بر رفتارهای نامطلوب تمرکز نکنید
  • فرصت تجربه و یادگیری کودک را محدود نکنید

چگونه نیاز به گفتن «نه» را کاهش دهیم؟

نه گفتن به کودک باید همراه با آرامش، مهربانی و توضیح دلیل مخالفت باشد. استفاده بیش از حد از «نه» یا مخالفت بدون دلیل، اثر تربیتی را از بین می‌برد و حس محدودیت و سرکشی ایجاد می‌کند.

وقتی «نه» را فقط برای موقعیت‌های مهم به کار ببرید، کودک شما آن را جدی‌تر می‌گیرد. برای اینکه در مواجهه با خواسته های کودک کمتر مجبور شوید «نه» بگویید، این نکات را در نظر داشته باشید:

قوانین مشخص تعیین کنید

مثلاً پیش از رفتن به خرید، برای کودک توضیح دهید چرا می‌روید و چه قوانینی وجود دارد. مثلاً بگویید: «میان‌وعده را وقتی به خانه برگشتیم می‌خوریم» یا «می‌رویم بیرون، ولی چیزی نمی‌خریم».

تا جای ممکن در مواجهه با خواسته های کودک بله بگویید

اگر خواسته کودک منطقی است و شرایط اجازه می‌دهد، با او موافقت کنید، مثلاً «باشه، اگه مامان دوستت اجازه داد، می‌تونه بعد از مدرسه‌ بیاد خونه‌مون».

به جای نه گفتن مذاکره کنید

بهترین ترفند برخورد با خواسته های کودکان این است که به‌جای مخالفت صریح، با آن‌ها گفت‌وگو کنید. البته به‌شرطی که کودک هم حاضر به گفت‌وگو و سازش باشد. مثلاً: «امروز نمی‌تونیم بریم پارک چون باید خواهرت رو از مدرسه بیاریم، ولی فردا می‌تونیم بریم».

چگونه با اصرار و سماجت کودکان برخورد کنیم؟

برای مدیریت خواسته کودکان مخصوصا وقتی با سماجت و لجبازی همراه است حواس کودک را پرت کنید، توجه مثبت نشان دهید و آرامش خود را حفظ کنید. کوتاه آمدن در برابر سماجت باعث تقویت رفتار نامطلوب می‌شود.

بچه‌ها ممکن است بعد از «نه» شنیدن از پدر و مادر، به لجبازی و سماجت رو بیاورند. برای مدیریت خواسته های کودکان مخصوصاً وقت اصرار و سماجت به خرج می‌دهند، روش‌های زیر را امتحان کنید:

  • حواسش را پرت کنید. مثلاً اگر کودک وسط خرید مدام می‌گوید «اون اسباب‌بازی رو برام بخر!»، می‌توانید بگویید: «ببین چه سیب‌هایی اونجاست، میشه کمکم کنی سیب‌های خوب رو جدا کنیم؟»
  • ویژگی درونی کودک را تشویق و تقویت کنید، مثلا اگر در خرید همراهی کرد و درخواست مکرر نداشت، بگویید: امروز دیدم خیلی همراهی کردی، صبر کردی بخاطر  همین میتونیم این حال خوب را جشن بگیریم.
  • در صورت ادامه اصرار، بی‌توجهی کنید. اگر قبلاً «نه» گفته‌اید و خواستید اصرار را متوقف کند، دیگر واکنشی نشان ندهید.
  • توجه مثبت نشان دهید. وقتی دیدید فرزندتان دیگر اصرار نمی‌کند، حتماً تحسینش کنید. مثلاً بگویید: «آفرین که تحمل کردی، می‌دونم برات سخت بود، ولی خیلی خوشحالم که تونستی تحمل کنی تلاش کردی.»
  • آرامش خود را حفظ کنید. اگر در مواجهه با خواسته های کودک اوضاع طبق انتظارتان پیش نرفت، خودتان را سرزنش نکنید. مهم این است که بدانید دارید بهترین تلاش‌تان را می‌کنید.

طرز صحیح مواجهه با خواسته های کودک در سنین مختلف

توجه به سن کودک در نحوه برخورد با خواسته‌های او ضروری است. برخورد با کودکان نوپا، پیش‌دبستانی و مدرسه‌ای باید متناسب با درک آن‌ها باشد.

برای پاسخ مناسب به درخواست های کودک باید سن او را در نظر بگیرید. ترفندی که انتخاب می‌کنید باید متناسب با سن و درک کودک باشد:

نحوه برخورد با خواسته های کودکان نوپا

در این سن به کودکان نه نمیگیم چون در سن خود محوری هستند. کودکان 1 تا 3 ساله خواسته‌هایشان را با اشاره یا صدا بیان می‌کنند و شنیدن «نه» برایشان دشوار است. قشقرق و گریه واکنشی طبیعی است، چون هنوز مهارت کنترل احساسات را نیاموخته‌اند. والدین باید با آرامش کنارشان بمانند و احساساتشان را درک کنند تا آرام شوند. 

نحوه برخورد با خواسته های کودک پیش دبستانی

در 3 تا 5 سالگی، دایره واژگان کودکان گسترش می‌یابد و بچه‌ها یاد می‌گیرند چطور می‌توانند بر محیط اطراف و حتی والدینشان تأثیر بگذارند. با این حال، هنوز به‌درستی نمی‌توانند دیدگاه و نظرات دیگران را درک کنند. در مواجهه با خواسته های کودک در این سنین، بهتر است آرام و منطقی دلایل مخالفت یا نظر خود را برایش توضیح دهید و  از تکنیک داپ که در بالا بدان اشاره شد استفاده کنید.

مدیریت خواسته های کودکان در سنین مدرسه

کودکان 5 تا 8 ساله توانایی استدلال و مذاکره دارند و سعی می‌کنند با منطق خواسته خود را پیش ببرند. وقتی با پاسخ «نه» روبه‌رو می‌شوند، هرچند ناراحت می‌شوند، اما معمولاً آرام‌تر واکنش نشان می‌دهند و می‌توانند دلیل مخالفت والدین را بهتر درک کنند.

چه کارهایی باعث لوس شدن کودکان می‌‌‌شود؟

والدینی که همیشه خواسته‌های فرزندشان را بی‌چون‌وچرا برآورده می‌کنند، ناخواسته او را لوس بار می‌آورند. توجه افراطی به خواسته‌های کودک باعث می‌شود او تصور کند همه باید مطابق میلش رفتار کنند. چنین کودکی در آینده فردی متوقع، وابسته و کم‌تحمل می‌شود که در روابط اجتماعی و زندگی زناشویی مشکل دارد.

کودکان لوس معمولاً اعتماد‌به‌نفس پایینی دارند، زودرنج‌ هستند و نمی‌توانند با شکست‌ها یا مخالفت‌ها کنار بیایند. برآورده کردن خواسته‌های کودکان از والدین ضروری است، اما باید با تعادل و در چارچوب منطقی انجام شود تا از شکل‌گیری رفتارهای ناپخته و وابسته جلوگیری شود. همچنین باید از روش‌های مناسب برای افزایش اعتماد به نفس کودک استفاده نمود.

اهمیت تجربه کردن در کودکان

تجربه کردن بخش جدایی‌ناپذیر از رشد و یادگیری کودکان است. هر کودک برای شناخت بهتر خود و دنیای پیرامونش نیاز دارد در فضایی امن و پرمحبت، فرصت آزمودن و کشف داشته باشد. اگر والدین مدام مانع تجربه‌های او شوند، کودک به مرور دچار ترس، وابستگی و ناتوانی در تصمیم‌گیری می‌شود.

فقط وقتی از تجربه کودک جلوگیری کنید که پای خطر یا آسیب جسمی و روانی در میان باشد. در سایر شرایط، بهتر است بگذارید کودک با آزمون و خطا یاد بگیرد. تعادل میان قاطعیت و انعطاف در مواجهه با خواسته های کودک کلید تربیت موفق است.

سوالات متداول در خصوص مواجهه با خواسته های کودک

در پایان این مطلب از وبلاگ مامانی نو، به چند سوال پرتکرار پدر و مادرها درباره نحوه برخورد با خواسته های کودک پاسخ می‌دهیم:

چرا کودک برای رسیدن به خواسته‌های خود جیغ می‌زند؟

بچه‌ها گاهی برای رسیدن به خواسته‌هایشان یا جلب توجه جیغ می‌زنند، به‌خصوص اگر از قبل به موثر بودن این رفتار پی برده باشند.

چطور با رفتارهای نامطلوب کودک مقابله کنیم؟

در برخورد با خواسته‌های غیرمنطقی کودک قاطع و مهربان باشید  و در برابر گریه و لجبازی او کوتاه نیایید. سعی کنید رفتارهای خوب او را تشویق کنید.

در مواجهه با خواسته های کودک چند بار نه بگوییم؟

نه گفتن در مواجهه با خواسته های کودک نباید بیش‌ازحد باشد. اگر خواسته کودک غیرمنطقی است یا برای او خطر دارد، نه گفتن ضروری است اما نه گفتن زیاد به کودک حس وابستگی و محدودیت می‌دهد و ممکن است باعث سرکشی او شود.

به خواسته های فرزند خود چگونه پاسخ دهیم؟

در مواجهه با خواسته های کودک، والدین باید با آرامش به او گوش دهند، احساساتش را بپذیرند و در صورت نیاز با دلیل منطقی پاسخ منفی بدهند. توضیح آرام و پیشنهاد جایگزین، به کودک یاد می‌دهد محدودیت‌ها را بپذیرد.

با انجام چه کارهایی فرزندتان را لوس بار می‌آورید؟

برآورده کردن تمام خواسته‌های کودک و تسلیم شدن در برابر گریه، جیغ و پرتاب کردن اشیا باعث لوس شدن او می‌شود. والدین باید با محبت اما قاطعانه «نه» بگویند تا کودک تحمل ناکامی را بیاموزد.

با بچه ای که با گریه چیزی میخواد چکار کنیم؟

در برخورد با گریه کودک، احساسش را درک کنید اما تسلیم نشوید. با آرامش توضیح دهید، حواسش را پرت کنید و پس از آرام شدن، رفتار درستش را تحسین کنید.

از چه سنی باید به کودک نه گفت؟

در خصوص نه گفتن در مواجهه با خواسته های کودک باید بگوییم در کودکان زیر سه سال نیمکره مغز که مربوط به درک کلامی هست شکل نگرفته ما در این سن بیشتر از تکنیک حواسپرتی استفاده می‌کنیم و از سه سال و نیم به بعد به کودک میگیم. البته در سه سال و نیم به بعد هم این نه گفتن به صورت غیر مستقیم است.

 

منبع: raisingchildren

دوره والدگری ماهرانه

مقالات مرتبط

نظرات