مواجهه با فرزند تازه متولد شده: نحوه ارتباط والدین + فرزند بزرگتر

مواجهه با فرزند تازه متولد شده یکی از تجربه‌های شیرین اما چالش‌برانگیز در زندگی خانواده‌هاست. ورود نوزاد جدید علاوه بر مسئولیت‌های تازه‌ای که برای والدین به همراه دارد، ممکن است احساسات پیچیده‌ای را هم در فرزندان بزرگ‌تر ایجاد کند؛ از حسادت و سردرگمی گرفته تا تلاش برای جلب توجه. در چنین شرایطی، همراه کردن کودک بزرگ‌تر پس از تولد نوزاد و ایجاد ارتباط با فرزند تازه متولد شده، به یکی از دغدغه‌های اصلی والدین تبدیل می‌شود. در این مطلب بلاگ مامانینو هم راهکارهایی برای والدین جهت مدیریت بهتر این مرحله حساس ارائه داده‌ایم و هم پیشنهادهایی برای ایجاد پیوند عاطفی بین خواهر یا برادر بزرگ‌تر و نوزاد تازه‌وارد مطرح کرده‌ایم.

مواجهه با فرزند تازه متولد شده: چگونه با نوزاد تازه متولدشده، ارتباط برقرار کنیم؟

اولین قدم برای ایجاد حس امنیت و پیوند عاطفی عمیق با نوزاد در آغوش گرفتن گرم و صمیمی اوست. مواجهه صحیح با فرزند تازه متولد شده، در آغوش گرفتن، نوازش، صحبت کردن و آواز خواندن نه‌تنها باعث آرامش نوزاد می‌شود، بلکه به رشد مغزی و زبانی او نیز کمک می‌کند. پاسخ به گریه، تماس پوستی و ایجاد محیطی امن، از روش‌هایی هستند که می‌توانید از همان روزهای اول زندگی، ارتباط عمیقی با فرزندتان برقرار کنید.

چرا ایجاد ارتباط با نوزاد تازه متولد شده مهم است؟

ارتباط چشمی، نوازش و در آغوش گرفتن باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که رشد حافظه، تفکر و زبان را در مغز کودک تقویت می‌کنند.

ارتباط صحیح با نوزاد در رشد همه‌جانبه او نقش حیاتی دارد. وقتی نوزاد با لبخند، آغوش و نوازش والدین روبه‌رو می‌شود، به تدریج حس امنیت و اعتماد به دنیای اطراف در او شکل می‌گیرد و این ارتباط سالم به یادگیری، کشف محیط و تربیتی سالم منجر خواهد شد. این ارتباط صمیمانه، نه‌تنها از نظر عاطفی مهم است، بلکه به رشد مغزی نوزاد نیز کمک می‌کند. ارتباط چشمی، نوازش و در آغوش گرفتن باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که رشد حافظه، تفکر و زبان را در مغز کودک تقویت می‌کنند.

درک رفتارهای ارتباطی نوزاد

نوزادان از زبان بدن برای برقراری ارتباط با اطرافیان و تقویت پیوند عاطفی استفاده می‌کنند. لبخند زدن و برقراری ارتباط چشمی، ایجاد صداهای مختلف، آرام بودن یا نشان دادن علاقه همگی بیانگر تلاش آن‌ها برای تعامل است. وقتی با عشق و توجه به این رفتارها و زبان بدن کودک پاسخ می‌دهید، به نوزاد احساس امنیت می‌دهید و به او می‌آموزید که چگونه ارتباط برقرار کند.

چالش ها و نحوه ارتباط والدین در مواجهه با فرزند تازه متولد شده

برای مواجهه با فرزند تازه متولد شده خود بدانید که گریه کردن نوزاد طبیعی است. باید نکات خواباندن و آرام کردن نوزاد را بدانید و مراقب حسادت فرزند بزرگترتان هم باشید.

لذت نوازش و در آغوش گرفتن نوزاد همواره با مشکلات مراقبت از او در هم آمیخته است. در این میان، علاوه بر مراقبت از نوزاد باید به مراقبت از خودتان هم اهمیت بدهید.

1. مراقبت از نوزاد

در مراقبت از نوزاد این نکات را به یاد داشته باشید:

 گریه کردن نوزادان طبیعی است

در مواجهه با فرزند تازه متولد شده این موضوع را مد نظر داشته باشید که در شش هفتۀ اول تولد نوزاد به‎‌طور میانگین روزی 2 تا 3 ساعت گریه می‌کند. بیشتر نوزادان از حدود 2 هفتگی یا 2 ماهگی گریه‌های زیادی دارند.

نکات آرام کردن نوزاد

اول از هر چیز در مواجهه با فرزند تازه متولد شده آرامش خود را حفظ نمایید و این موضوع را مد نظر داشته باشید که آرام کردن نوزاد نیاز به آزمون و خطا دارد. بغل کردن، شیر دادن، قنداق کردن، تکان دادن یا آواز خواندن را امتحان کنید و در صورت نیاز چند بار تکرار کنید تا نتیجه بگیرید.

خواباندن نوزاد

اگر نوزاد با روش‌های بالا آرام نشد و نخوابید، او را در محیط خواب ایمن و به پشت بخوابانید. برخی نوزادان با گریه خودشان به خواب می‌روند و این زمان معمولاً کوتاه‌تر از چیزی است که والدین تصور می‌کنند.

مشکل نخوابیدن نوزاد

نوزادان تا حدود 3 ماهگی برنامه خواب منظمی ندارند. سعی کنید در طی روز پنجره های بیداری آنها را با تعامل و فعالیت های مختلف مغز ساز غنی کنید و روتین نسبتا منظمی برای خواب کودک ایجاد کنید تا در شب هم خواب بهتری را تجربه کنند برای گذاشتن نوزاد در تخت منتظر خوابیدن او نمانید. بلکه نوزاد را در تخت خودش و زمانی که هنوز بیدار است، بخوابانید تا یاد بگیرد خودش به خواب برود. نوزاد را باید تا یک‌سالگی همیشه به پشت بخوابانید.

مشکل فرزند بزرگتر و حسادت و رقابت در مواجهه با فرزند تازه متولد شده

بروز رفتارهای تند و پرخاشگرانه واکنش طبیعی فرزند بزرگتر به نوزاد جدید است. با فرزندان‌تان به‌روشنی درباره نحوه رفتار با نوزاد صحبت کنید و وقتی کمک می‌کنند، آن‌ها را تشویق کنید و تا حد امکان در مواقع سخت، خونسردی خود را حفظ کنید.

2. مراقبت از خود

آمدن فرزند جدید به زندگی ممکن است شما را از رسیدگی به خودتان غافل کنید. برای حفظ سلامتی روحی و جسمی مادران موارد زیر را رعایت کنید:

داشتن استراحت کافی

سعی کنید هر گاه که نوزاد خوابید، شما هم بخوابید. کودک را به پدرش یا فرد دیگری بسپارید و کمی استراحت کنید.

تلاش برای کامل بودن را کنار بگذارید

یادتان باشد راه واحد و ایده‌آلی برای بچه‌داری وجود دارد و هر پدر و مادر شیوۀ خودشان را دارند. همچنین همه والدین نیاز به کمک و حمایت دارند.

با دیگران ارتباط بگیرید

ارتباطتان را با دیگران قطع نکنید. حتی اگر وقت ندارید سعی کنید با تماس ویدئویی یا شبکه‌های اجتماعی با دوستان و فامیل معاشرت کنید.

از فرزند بزرگتر کمک بگیرید

در مواجهه با فرزند تازه متولد شده خود همراه تلاش نماید از فرزندان بزرگتر تا جایی که مناسب سنشان است، کمک بگیرید و بابت این کار تشویقشان کنید.

در صورت نیاز درخواست کمک کنید

احساس غم یا افسردگی پس از تولد فرزند جدید شایع است. در این صورت حتماً از پزشک کمک بگیرید.

یک گروه از والدین در مواجهه با فرزند تازه متولد شده پیدا کنید

در میان گذاشتن تجربیات و مشکلات مراقبت از نوزاد با مادران دیگر بسیار کمک‌کننده و آرامش‌بخش است.

در صورت لزوم از مشاور یا متخصص اطفال کمک بگیرید

هیچوقت دربارۀ مراجعه به پزشک اطفال تردید نکنید. پزشک از نیازها و مسائل نوزاد شما اطلاع بیشتری دارد.

چه زمانی ارتباط و دلبستگی با نوزاد دشوار می‌شود؟

احساس پیوند با نوزاد ممکن است بلافاصله شکل نگیرد و این کاملاً طبیعی است. گاهی این وابستگی، نیاز به زمان دارد و طی هفته‌ها ایجاد می‌شود. برای مواجهه با نوزاد تازه متولد شده و تقویت ارتباط با نوزادتان چند لحظه نوازش، بغل کردن یا آواز خواندن می‌تواند مؤثر باشد.

سعی کنید بفهمید چه چیزهایی برای نوزاد خوشایند یا آزاردهنده است. خواب و خوراک نوزاد الگوی مشخصی ندارد، پس با انعطاف پاسخگوی نیازهایش باشید. مراقب حال خودتان باشید. سلامت جسمی و روحی شما، پایه‌ی ایجاد رابطه‌ای گرم و امن با نوزادتان است.

ارتباط نوزاد با بیش از یک مراقب

نوزادان معمولاً به کسانی وابسته می‌شوند که بیشتر از آن‌ها مراقبت می‌کنند. هر نوزاد نوعی از دلبستگی با مراقبین اصلی خودش ایجاد می‌کنه که مثل یه تکیه‌گاه امن محسوب می‌شه و این رابطه به عنوان یه نمونه‌ی اولیه روی میزان و نحوه انعطاف‌پذیری، اعتمادبه‌نفس، روابط اجتماعی و عاطفی او در آینده اثر میگذارد. البته ممکن است والدین از افراد دیگری نیز در مراقبت از کودک کمک بگیرند. 

نحوه همراه کردن فرزند بزرگتر با نوزاد تازه متولد شده

برای آنکه مواجهه با فرزند تازه متولد شده برای فرزند بزرگتر آسان باشد، بهتر است در طول بارداری او را با کودک جدید آشنا کنید. همچنین بعد از تولد نوزاد هم با توجه سن کودک بزرگتر، از طریق روش‌هایی به او برای کنار آمدن با فرزند کوچک‌تر کمک کنید.

آشنایی کودک بزرگ‌تر با برادر یا خواهر جدید

بهتر است بعد از تولد نوزاد، از فردی بخواهید فرزند بزرگتر را به بیمارستان بیاورد. نوزاد را به فرد دیگری بسپرید و فرزند اول را در آغوش بگیرید. می‌توانید از طرف نوزاد تازه‌وارد به او هدیه بدهید و نوزاد را به او معرفی کنید. بعد از رفتن به خانه هم مراقب رفتارتان با فرزند بزرگتر باشید.

راه‌های آماده‌سازی بچه‌ها برای مواجهه با فرزند تازه متولد شده

در اینجا راه‌هایی را معرفی می‌کنیم تا از طریقشان مواجهه با فرزند جدید را برای فرزندان بزرگتر آسان‌تر کنید. البته پیدا کردن بهترین روش بستکی به سن کودک و ویژگی‌های شخصیتی او دارد.

1. روبرو ساختن فرزندان با هم در یک نقطه‌ی بی‌طرف

برای اولین ملاقات، بهتر است نوزاد را بغل نگیرید. می‌توانید نوزاد را در گهواره، صندلی ماشین، کالسکه یا حتی تشک روی زمین بگذارید و فرزند بزرگتر را روی پایتان بنشانید. این کار باعث می‌شود کودک بزرگ‌تر احساس نکند حریم امن و شخصی‌اش را از دست داده است.

2. اوقات فراغت

سعی کنید با فرزند بزرگتر بیشتر وقت بگذرانید. حتماً لازم نیست برای او برنامه‌های خاصی بچینید. کافی است بیشتر او را در آغوش بگیرید، او را به پارک ببرید یا خوراکی موردعلاقه‌اش را بخرید.

3. کاهش تغییرات بزرگ پیش از تولد فرزند جدید

بهتر است هر نوع تغییر مهمی مانند جدا شدن از تخت نوزادی، گرفتن پستانک یا آموزش دستشویی رفتن به فرزند بزرگتر را حداقل ۴ تا ۸ هفته پیش از تولد نوزاد انجام دهید. این کار پیش از هر چیز، استرس شما را کاهش می‌دهد. 

4. استفاده از داستان‌ها برای آماده‌سازی مواجهه با فرزند تازه متولد شده

کتاب‌ها و برنامه‌های مربوط به تغییراتی مثل ورود نوزاد جدید به کودکان کمک می‌کنند تا بهتر با این شرایط کنار بیایند. چند کتاب یا برنامه مناسب انتخاب کرده و همراه با فرزندتان آن‌ها را بخوانید یا تماشا کنید. این کار، به‌ویژه در سه‌ماهه سوم بارداری، فعالیتی مفید و آرامش‌بخش است.

5. کودک خود را برای مراقبت از نوزاد و همکاری آماده کنید

بچه‌های بزرگ‌تر عاشق کمک کردن هستند. بنابراین اجازه دهید در آماده‌سازی برای ورود نوزاد مثل انتخاب رنگ یا تزیینات اتاق نوزاد مشارکت کنند. حتی انتخاب وسایل کوچکی مثل کتاب، پتو یا اسباب‌بازی هم کافی است. بعد از تولد نوزاد هم، کارهایی متناسب با سن‌شان به آن‌ها بسپارید تا همچنان درگیر باشند.

6. برای هفته‌های اول برنامه‌ریزی کنید

برای اینکه مواجهه با فرزند تازه متولد شده برایتان راحت‌تر باشد، بهتر است از قبل برای هفته‌های اول بعد از تولد نوزاد در مورد مسائلی مثل فرستادن فرزند بزرگتر به مهد کودک تصمیم‌گیری کنید. وقتی مهمان دارید، از آن‌ها بخواهید ابتدا به کودک بزرگ‌تر توجه کنند و مستقیم سراغ نوزاد نروند. این کار حس مهم بودن را در کودک در هر سنی که باشد، تقویت می‌کند. 

7. از سرزنش کودک خود بپرهیزید

زمانی که نمی‌توانید فورا به کودک بزرگ‌تر توجه کنید، نوزاد را مقصر نشان ندهید. گاهی توجه به نوزاد اجتناب‌ناپذیر است؛ مثلاً وقتی نوزاد گرسنه است و کودک بزرگ‌تر می‌خواهد با شما بازی کند. در این حالت بهتر است لحن خنثی داشته باشید.

به‌جای گفتن «ساکت باش، بچه بیدار می‌شه»، بگویید «بیا آروم صحبت کنیم». می‌توانید این روش را برعکس هم استفاده کنید. وقتی نوزاد گریه می‌کند (اما در وضعیت امنی است)، به او بگویید: «الان دارم به خواهر/برادرت کمک می‌کنم، باید صبر کنی، بعد نوبت تو می‌شه.» این کار حس ارزشمندی را به کودک بزرگ‌تر منتقل می‌کند.

8. ابراز محبت را به طور ایمن تشویق کنید

درعین‌حال که دوست داریم فرزندانمان مهربان و صمیمی باشند، نمی‌خواهیم میکروب‌ها را به نوزاد حساس منتقل کنند. به‌عنوان راه‌حل، به کودک خود پیشنهاد دهید به جای صورت، پای نوزاد را ببوسد!

9. تقویت مثبت برای مواجهه با فرزند تازه متولد شده

از تشویق غیرمستقیم استفاده کنید. مثلاً وقتی کودک در نزدیکی‌تان است، در گفت‌وگو با پدربزرگ، مادربزرگ یا اقوام دیگر از او تعریف کنید. تشویق باید مشخص و دقیق باشد، نه کلی. مثلاً بگویید: «چقدر خوب با نوزاد مهربون بودی!» یا «مرسی! واقعاً به کمکت برای آوردن پوشک تمیز نیاز داشتم.»

10. تهیه لوازم هنری و کاردستی از قبل

بهتر است در مواجهه با فرزند تازه متولد شده و دقیقا در چند هفته اول تولد نوزاد جدید با ترفندهایی فرزند بزرگتر را سرگرم کنید. می‌توانید از قبل برای او لوازم تحریر و کاردستی بخرید.

11. توجه به سن کودکان در میزان پذیرش نوزاد

واکنش کودکان به تولد نوزاد جدید بسته به سنشان متفاوت است. کودکان زیر ۲ سال معمولاً درک درستی ندارند، کودکان ۲ تا ۴ سال ممکن است حس کنند توجه‌تان کمتر شده و بچه‌های بزرگ‌تر هم گاهی حسادت می‌کنند. با صحبت، توضیح نیازهای نوزاد و توجه جداگانه به فرزند بزرگ‌تر، می‌توان به سازگاری بهتر او کمک کرد.

12. از طرف نوزاد صحبت کنید

مثلاً وقتی نوزاد دست خواهر یا برادر بزرگ‌تر را می‌گیرد، می‌توان گفت: «نی‌نی با این کار می‌خواد بگه دوستت داره». این نوع توضیح‌ها کودک را خوشحال می‌کند و کمک می‌کند نوزاد را بهتر درک کند.

13. به فرزند بزرگتر هدیه بدهید

از قبل چند هدیه برای فرزند بزرگتر در خانه داشته باشید تا اگر مهمانان برای نوزاد هدیه‌ای آوردند، به کودک بزرگتر هم از طرف آن‌ها هدیه بدهید.

14. روی استعدادهای کودک بزرگتر خود تأکید کنید

می‌توانید نقاشی و کاردستی‌های او را به دیوار بزنید. با شناسایی و تشویق استعدادهای کودک بزرگتر مواجهه با فرزند تازه متولد شده را برای او آسان می‌کنید.

15. لزوم مشارکت بیشتر پدر

از حضور فعال پدر بهره ببرید؛ چون مادر بیشتر با نوزاد درگیر است، وقت‌گذرانی اختصاصی پدر با کودک بزرگ‌تر می‌تواند کمبود توجه را جبران کند و حس دوست‌داشتنی بودن را در کودک تقویت کند.

16. عکس و فیلم گرفتن از فرزند بزرگتر

وقتی از نوزاد عکس یا فیلم می‌گیرید حتماً برای کودک بزرگتر هم جایی در عکس و فیلم در نظر بگیرید و از هر دو کنار هم عکس بگیرید. همچنین حتماً از فرزند اول عکس و فیلم تکی هم بگیرید.

راهنمای مواجهه با فرزند تازه متولد شده برای کودکان در سنین مختلف

فرزندان بزرگتر در هر سنی به شیوۀ متفاوتی با نوزاد تازه‌‎وارد برخورد می‌کنند. در اینجا سعی می‌کنیم به تفکیک سن راهنمای مواجهه با فرزند تازه متولد شده را ارائه بدهیم.

سنین 1 تا 2 سال

در این سن، کودکان ممکن است نوزاد جدید را درک نکنند و اضطراب یا ناامیدی نشان دهند. این واکنش‌ها طبیعی است. اگر با نوزاد مهربان نیستند، نگران نباشید. زمان کوتاهی برای توجه به آن‌ها اختصاص دهید و واکنش منفی نشان ندهید.

سنین 2 تا 4 سال

کودکان در این سن ممکن است رفتار تهاجمی نشان دهند. برای برقراری ارتباط با کودک بزرگ‌تر:

• اجازه دهید در کارهای مناسب سنشان مثل آوردن پوشک، یا سرگرم کردن نوزاد کمک کنند.
• بازی‌های تخیلی مثل عروسک‌بازی را تشویق کنید و از این که عروسک را نوازش می‌کند تعریف کنید.
• عکس و فیلم‌های دوران نوزادی خودش را نشانش دهید و برایش تعریف کنید در نوزادی چه می‌کرده.

سن 5 سال و بیشتر

کودکان بزرگ‌تر ممکن است از آمدن نوزاد مضطرب شوند. بنابراین:

• احساساتشان را جویا شوید و احساسات خود را با او در میان بگذارید.
• زمان ویژه‌ای برای آن‌ها اختصاص دهید.
• از آن‌ها کمک بخواهید (مثل کتاب یا آواز خواندن برای نوزاد).
• اگر نمی‌خواهند با نوزاد وقت بگذرانند اجبارشان نکنید.

مدیریت مواجهه با فرزند تازه متولد شده و راهکارهای والدین در صورت واکنش بد فرزند بزرگتر

کودک بزرگ‌تر ممکن است برای جلب توجه به حرف‌های شما گوش ندهد یا از روی فشار و ناراحتی با نوزاد بدرفتاری کند. برای کاهش یا پیشگیری از این مشکلات و کاستن از مشکلات مواجهه با فرزند تازه متولد شده می‌توانید از راهکارهای زیر کمک بگیرید:

1. لزوم نادیده گرفتن برخی رفتارهای بد در مواجهه با فرزند تازه متولد شده

رفتارهای خوب فرزند بزرگتر را تشویق کنید و اگر برای جلب توجه بدرفتاری کرد، آن را نادیده بگیرید تا برای جلب توجه و تشویق شما راه‌های بهتری پیدا کند.

2. آمادگی پسرفت‌ها را داشته باشید

پس از تولد نوزاد، کودک بزرگ‌تر ممکن است دچار پسرفت شود، مثلاً شبیه نوزاد حرف بزند یا انگشت خود را بمکد. این رفتارها طبیعی است، به جای عصبانیت به او عشق و قوت قلب بدهید و از مزایای بزرگ‌تر بودن برای او بگویید.

3. بگذارید کودک برخی ناکامی‌ها را تجربه کند

کودکان نوپا معمولاً وقتی توجه کافی دریافت نمی‌کنند، ناراحت می‌شوند. شما نمی‌توانید جلوی ناراحتی‌های آنها را بگیرید، بلکه باید طرز مواجهه و کنترل احساسات منفی را به آن‌ها یاد بگیرید. برای مثال، اگر فرزند بزرگ‌تر شما بی‌قرار شد، به او بگویید باید منتظر بماند تا شما به نوزاد شیر بدهید و بعد از آن می‌توانید با هم به پارک بروید، نقاشی کنید یا هر فعالیتی که دوست دارد انجام دهید.

4. کودک خود را درک کنید

طبیعی است که کودک بزرگ‌تر ممکن است پس از مواجهه با فرزند تازه متولد شده کمی احساسات منفی نسبت به نوزاد داشته باشد. او را تشویق کنید تا احساسات خود را ابراز کند و به حرف‌هایش گوش دهید.

5. برای فرزند خود زمان بگذارید و به او توجه کنید

برای او وقت بگذارید تا احساس کند که برای شما مهم است. مثلاً وقتی نوزاد خواب است با فرزند بزرگتر بازی کنید یا او را در آغوش بگیرید.

6. به فرزند بزرگتر احساس مهم بودن بدهید

او را در کارهایی مثل تعویض پوشک یا خواندن لالایی برای نوزاد تازه وارد مشارکت دهید تا احساس مهم بودن کند و از نقش خواهر یا برادر بزرگ‌تر لذت ببرد.

آیا جنسیت مشابه در مواجهه با فرزند تازه متولد شده مهم است؟

برای رشد همدلی در کودک، تفاوتی ندارد که خواهر و برادر هم‌جنس باشند یا نه، چرا که داشتن خواهر یا برادر به کودک کمک می‌کند دیدگاه‌های دیگران را بهتر درک کند. البته داشتن خواهر یا برادری با جنسیت مشابه، می‌تواند زمینه رقابت و مقایسه بیشتری بین آن‌ها ایجاد کند. با این حال، خواهر و برادرهای هم‌جنس معمولاً بیشتر از هم الگو می‌گیرند.

آیا فاصله سنی در ارتباط با فرزند تازه متولد شده تاثیر می‌گذارد؟

خواهر و برادرهایی که فاصله سنی کمی با یکدیگر دارند، معمولاً شخصیت‌های مشابه‌تری دارند. فرزندان کوچک‌تر اغلب خود را با خواهر یا برادر بزرگ‌ترشان مقایسه می‌کنند. این مقایسه، به‌ویژه زمانی که اختلاف سنی کم باشد، ممکن است باعث نگرانی یا فشار روحی در آن‌ها شود.

روابط و رقابت فرزندان با یکدیگر

مواجهه با فرزند تازه متولد شده ممکن است از مهم‌ترین رویدادها در زندگی کودک باشد. این رابطه می‌تواند تأثیر زیادی بر رشد همدلی و مهارت‌های حل تعارض کودک داشته باشد. تولد فرزند دوم می‌تواند برای کودک بزرگ‌تر ناامن‌کننده باشد. ممکن است کودک بزرگ‌تر احساس حسادت، عصبانیت، غم یا کینه کند و احساسات خود را شکل‌های زیر بروز دهد:

• به نوزاد آسیب فیزیکی وارد کند
• بگوید که می‌خواهد خواهر یا برادر کوچکترش برود
• برخوردش با والدین خوب نباشد اما به نوزاد محبت بورزد
• رفتارهایی مانند نوزاد از خود بروز دهد
• گوشه‌گیر شود

رقابت بین فرزندان چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟

حسادت میان خواهر و برادر امری رایج و طبیعی است. این واکنش معمولاً ناشی از ترس کودک بزرگ‌تر است که مبادا نوزاد جدید جای او را بگیرد.

کودک بزرگ‌تر ممکن است نوزاد تازه‌وارد را تهدیدی برای دریافت توجه، شیر یا محبت مادر بداند. این واکنش غریزی می‌تواند حتی از  9 ماهگی در کودک بروز کند. رقابت و تنش بین خواهر و برادر معمولاً وقتی بیشتر می‌شود که کودک کوچک‌تر رفتار منفی داشته باشد مثلا اسباب‌بازی فرزند بزرگتر را بگیرد. اما اگر کودک بزرگ‌تر بتواند احساسات خود را کنترل کند، رابطه بین آن‌ها می‌تواند بهتر و صمیمی‌تر شود.

نحوه رفتار والدین با رقابت فرزندان

برای کاهش رقابت بین فرزند اول و فرزند دوم، به کودک یاد بدهید نکات زیر را رعایت کند:

• به کودک بزرگتر بیاموزید فحش‌دادن یا کتک زدن فرزند تازه‌وارد قابل‌قبول نیست.
• به او یاد دهید که نوزاد به توجه و کمک بیشتری نیاز دارد. اما به هیچ وجه بین کودکان فرق نگذارید.
• به علایق فرزند بزرگتر توجه کنید.
• بچه‌ها را با هم مقایسه نکنید.

مزایای خواهر و برادر داشتن

خواهر و برادر نقش مهمی در پرورش همدلی و درک احساسات دیگران دارد. این رابطه به کودک می‌آموزد که چگونه با دیگران تعامل کند، به احساسات دیگران احترام بگذارد، اختلاف‌ها را حل کند و احساساتش را کنترل نماید. فعالیت‌های ساده خانوادگی مانند بازی، آواز و قصه‌گویی، سلامت اجتماعی و عاطفی کودک را تقویت می‌کند.

آیا اشکالاتی در داشتن خواهر و برادر وجود دارد؟

مواجهه با فرزند تازه متولد شده وقتی دشوارتر می‌شوید که فرزند بزرگتری هم داشته باشید. داشتن خواهر یا برادر گاهی با حسادت و درگیری همراه است اما والدین می‌توانند با ایجاد فضای آرام و آموزش مهارت‌های حل مسئله، به فرزندان کمک کنند تا از این رابطه ارزشمند بهره ببرند و جنبه‌های مثبت آن را بشناسند.

سوالات متداول در خصوص مواجهه با فرزند تازه متولد شده

در پایان این مطلب از بلاگ مامانینو مروری می‌کنیم بر مسائل مواجهه با نوزاد جدید و آماده کردن فرزند بزرگتر.

ارتباط و دلبستگی با نوزاد چیست؟

دلبستگی به نوزاد به این معنی است که به نیازهای نوزاد با عشق و صمیمیت پاسخ دهید به او حس اعتماد و امنیت بدهید.

چگونه حسادت فرزند بزرگ‌تر نسبت به نوزاد را کاهش دهیم؟

برای کاهش حسادت فرزند بزرگتر به کوچکتر راه‌های زیادی هست، مثل نقش دادن به کودک بزرگتر، هدیه خریدن یا صحبت کردن با او از طرف نوزاد، تعریف و تشویق فرزند بزرگتر جلوی اطرافیان و وقت گذراندن با او.

آیا باید فرزند بزرگ‌تر را در مراقبت از نوزاد مشارکت دهیم؟

بله دخیل کردن او در رسیدگی به نوزاد تازه‌وارد به او حس مهم بودن می‌دهد و از حسادت او جلوگیری می‌کند.

چگونه فرزند بزرگ‌تر را برای ورود نوزاد آماده کنیم؟

در طول بارداری در این باره با او صحبت کنید، یا کتاب‌ها و برنامه‌هایی با این مضمون برایش انتخاب کنید و از این طریق مواجهه با فرزند تازه متولد شده و پذیرش نوزاد را برای او آسان نمایید.

منبع: nct, thepediatricianmom