کمال‌گرایی والدین: علت + تاثیر کمال گرایی والدین بر فرزندان

کمال‌گرایی والدین یکی از الگوهای رفتاری پیچیده است که می‌تواند بر شکل‌گیری شخصیت و احساس ارزشمندی فرزندان تأثیر عمیقی بگذارد. والدین کمال‌گرا معمولاً با نیت رشد و موفقیت فرزند، رفتارهای سختگیرانه‌‌ی ناآگاهانه‌ای دارند. این انتظارات بیش از حد، باعث اضطراب، ترس از شکست و حتی کاهش اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌شود. تأثیر کمال گرایی والدین بر فرزندان اغلب در قالب رفتارهای وسواسی، ترس از انتقاد یا نیاز افراطی به تأیید دیگران بروز می‌کند.

آگاهی از این الگو و تلاش برای درمان کمال گرایی والدین می‌تواند مسیر تربیت را دگرگون کند؛ زیرا والدین با پذیرش نقص‌ها و واقع‌گرایی در انتظارات، محیطی امن و آرام برای رشد عاطفی فرزندان خود فراهم می‌کنند. به همین دلیل در ادامه از دیدگاه یک روانشناس کودک خانم کوثر یاوری به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

منظور از کمال‌گرایی والدین چیست؟

کمال‌گرایی والدین الگویی فکری و رفتاری است که در آن والدین با انتظارات سختگیرانه و بی‌نقص از خود و فرزندشان، ناخواسته موجب فشار روانی، اضطراب و کاهش اعتماد‌به‌نفس در کودک می‌شوند.

در تعریف کمال گرایی والدین باید بگوییم: به الگوی فکری و رفتاری که در آن والدین انتظار دارند خود و فرزندانشان در تمام زمینه‌ها بدون نقص عمل کنند، اصطلاحا کمال‌گرایی گفته می‌شود. در این رویکرد، اشتباه به‌جای فرصتی برای رشد، به‌عنوان شکست تلقی می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کمال‌گرایی والدین اغلب ریشه در اضطراب، نیاز به کنترل یا ترس از قضاوت اجتماعی دارد و می‌تواند باعث فشار روانی و کاهش اعتماد‌به‌نفس در کودک شود. این والدین معمولاً ناآگاهانه عشق و پذیرش خود را مشروط به عملکرد عالی فرزند می‌کنند.

نشانه و ویژگی‌های والدین کمالگرا

از مهم‌ترین نشانه‌های کمال‌گرایی والدین شامل انتقاد به‌جای تشویق، تمرکز افراطی بر نتایج، تعیین استانداردهای غیرمنطقی، بی‌توجهی به احساسات فرزندان، کنترل بیش از حد و مقایسه مداوم با دیگران است.

با شکل‌گیری کمال گرایی والدین در خانواده، شاهد رفتارهایی ظاهرا منطقی اما فوق‌العاده آسیب‌زا هستیم. به این‌ترتیب که آن‌ها با نیت خیرخواهانه، سرسختانه و وسواس‌گونه به کودکان خود فشار روانی وارد می‌کنند. در ادامه با مهم‌ترین نشانه‌های والدین کمالگرا اشاره می‌کنیم:

1. انتقاد به جای تشویق

والدین کمال‌گرا معمولاً دستاوردهای فرزند را نادیده می‌گیرند و تمرکز خود را بر اشتباهات کوچک می‌گذارند. در چنین فضایی، کودک یاد می‌گیرد که ارزش او وابسته به عملکرد بی‌نقص است و در نتیجه، دچار اضطراب عملکرد و ترس از شکست می‌شود.

2. تمرکز بر نتایج از نشانه های کمال‌گرایی والدین

در الگوی کمال‌گرایی والدین، فرایند رشد و تلاش کمتر از نتیجه اهمیت دارد. این والدین به جای توجه به پیشرفت تدریجی، تنها به نمره، مقام یا موفقیت نهایی اهمیت می‌دهند. چنین دیدگاهی باعث می‌شود کودک انگیزه درونی خود را از دست داده و صرفاً برای تأیید دیگران تلاش کند.

3. داشتن استانداردهای غیرمعقول

یکی از نشانه‌های بارز کمال‌گرایی در والدین، تعیین معیارهایی فراتر از توان و سن کودک است. آن‌ها انتظار دارند فرزندشان همیشه بهترین باشد؛ چه در تحصیل، چه در رفتار اجتماعی. این رویکرد موجب احساس ناکافی بودن مزمن و کاهش عزت‌نفس در کودکان می‌شود.

4. بی‌توجهی به احساسات فرزندان

والدین کمال‌گرا معمولاً به جای درک هیجانات فرزند، بر عملکرد و ظاهر تمرکز می‌کنند. در چنین خانواده‌ای، احساسات کودک بی‌اهمیت جلوه می‌کند و او یاد می‌گیرد که برای جلب رضایت والدین، احساسات واقعی خود را پنهان کند. پیامد این رفتار، ضعف در هوش هیجانی و ناتوانی در ابراز عاطفه در بزرگسالی است.

5. کنترل بیش از حد از نشانه های کمال‌گرایی والدین

در خانواده‌هایی که کمال‌گرایی والدین حاکم است، والدین تمایل دارند تمام تصمیم‌ها را خودشان بگیرند؛ از انتخاب لباس گرفته تا مسیر تحصیلی. این کنترل افراطی حس استقلال و خودکارآمدی کودک را تضعیف می‌کند و در آینده او را به فردی وابسته یا مضطرب تبدیل می‌سازد.

6. مقایسه‌ مداوم با دیگران

یکی از مخرب‌ترین جلوه‌های کمال‌گرایی والدین، مقایسه‌ همیشگی کودک با همسالان یا خواهر و برادر است. این رفتار باعث رقابت ناسالم، احساس حقارت و شکل‌گیری تصویر ذهنی منفی از خود می‌شود. در بلندمدت، چنین کودکی به جای تمرکز بر رشد شخصی، زندگی خود را در سایه معیارهای دیگران می‌سنجد.

انواع کمال‌گرایی والدین

طبق نظر کارشناسان، کمال‌گرایی والدین تنها یک الگوی رفتاری نیست، بلکه در قالب‌های متفاوتی بروز می‌کند که هر یک تأثیر روانی خاصی بر محیط خانواده و رشد کودک دارند. شناخت انواع آن کمک می‌کند تا والدین بتوانند رفتارهای نادرست خود را بهتر درک و اصلاح کنند.

1. کمالگرایی خودمحور

در نوع کمالگرایی خودمحور، والدین معیارهای سخت‌گیرانه‌ای برای خود تعیین می‌کنند و همواره در تلاش‌اند تا در نقش پدر یا مادر «بی‌نقص» ظاهر شوند.

چنین افرادی مدام خود را قضاوت می‌کنند و از اشتباهات کوچک احساس گناه دارند. این الگو ممکن است باعث شود والدین درگیر اضطراب مزمن و فرسودگی عاطفی شوند، چون تصور می‌کنند هر لغزش کوچکی نشانه‌ی ضعف در تربیت فرزند است.

2. کمالگرایی دیگرمحور

آن نوع از کمال‌گرایی والدین که تمرکز عمیق و وسواس‌گونه بر عملکرد و رفتار فرزند دارند، کمال‌گرایی دیگرمحور است. والدین انتظارات غیرواقع‌بینانه‌ای از کودک دارند و پذیرش عاطفی را مشروط به برآورده شدن این انتظارات می‌کنند.

تأثیر کمال‌گرایی بر فرزندان در این حالت بسیار عمیق است: کودکان به تدریج احساس می‌کنند ارزش آن‌ها فقط در موفقیت نهفته است، در نتیجه از اشتباه می‌ترسند و دچار اضطراب یا وسواس عملکرد می‌شوند. این نوع از کمال‌گرایی بیش از همه به عزت‌نفس و خودپذیری کودک آسیب می‌زند.

3. کمال گرایی جامعه‌محور

باتوجه به فشاری که از جامعه، فامیل و آشنایان یا انتظارات فرهنگی دریافت می‌شود، نوع کمال‌گرایی جامعه محور شکل می‌گیرد. به‌این‌صورت که خانواده کمال‌گرا برای حفظ وجهه اجتماعی یا تأیید دیگران، تلاش می‌کنند فرزندی «نمونه و کامل» تربیت کنند.

این شکل از کمال‌گرایی والدین معمولاً ریشه در ترس از قضاوت اجتماعی دارد و موجب می‌شود والدین به جای نیازهای واقعی کودک، بر تصویر بیرونی خانواده تمرکز کنند. نتیجه، شکل‌گیری اضطراب اجتماعی در فرزند و احساس ناتوانی در برآورده‌سازی انتظارات دیگران است.

علت کمال گرایی والدین

بر اساس تعریف کمال‌گرایی والدین، علت‌های شکل‌گیری آن معمولاً ریشه در دوران کودکی خود والدین دارد؛ زمانی که آن‌ها نیز تحت فشار برای کامل بودن رشد کرده‌اند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد اضطراب، ترس از قضاوت، میل به کنترل و تجربه‌ی ناکامی‌های گذشته از مهم‌ترین دلایل بروز کمال‌گرایی در والدین است. در بسیاری از موارد، این تمایل به کمال نوعی مکانیزم دفاعی برای مقابله با احساس ناکافی بودن یا ترس از شکست محسوب می‌شود.

تاثیر کمال‌گرایی والدین بر فرزندان

تأثیرات کمال‌گرایی والدین با ایجاد فشار روانی، انتقاد مداوم و استانداردهای غیرواقعی، موجب سرکوب احساسات، کاهش اعتمادبه‌نفس، ترس از شکست، وسواس، اعتیاد رفتاری و دشواری در روابط صمیمی فرزندان می‌شود.

با سایه‌انداختن قوانین کمال‌گرایی والدین بر خانواده، فضای روانی کودک به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. این فشار روانی به مرور زمان به اضطراب، سرکوب احساسات و رفتارهای جبرگونه منجر می‌شود. در ادامه، برخی از پیامدهای مشخص این الگو بررسی می‌گردد:

1. سرکوب احساسات

یکی از مهمترین تأثیرات کمال‌گرایی والدین بر فرزندان سرکوب شدن احساسات کودک است. در خانواده‌های کمال‌گرا، ابراز هیجانات منفی مانند ناراحتی یا خشم، نشانه‌ی ضعف تلقی می‌شود. کودک برای جلب رضایت والدین، احساسات خود را پنهان می‌کند تا تصویری «بی‌نقص» از خود ارائه دهد. این سرکوب هیجانی در بزرگسالی می‌تواند به مشکلات روان‌تنی، اضطراب اجتماعی و ناتوانی در بیان عواطف منجر شود.

2. احساس خجالت

وقتی مادر کمال‌گرا مدام رفتار و عملکرد کودک را با معیارهای غیرواقعی می‌سنجد، فرزند در مواجهه با اشتباه دچار احساس شرم و بی‌ارزشی می‌شود.

این احساس خجالت درونی، به‌ویژه در دوران نوجوانی، مانع رشد اعتمادبه‌نفس می‌شود و ممکن است کودک را از تجربه‌های جدید دور کند. در واقع، کودک از «ناکامل بودن» می‌ترسد و به جای یادگیری از خطا، خود را سرزنش می‌کند.

3. افزایش گرایش به اعتیاد در فرزندان از آثار منفی کمال‌گرایی والدین

مطالعات نشان می‌دهد یکی از آثار منفی کمال‌گرایی والدین، بالا بردن احتمال پناه بردن فرزندان به رفتارهای اعتیادآور است. فشار دائمی برای بی‌نقص بودن، اضطراب شدید و ترس از شکست را ایجاد می‌کند؛ در نتیجه برخی نوجوانان برای رهایی از این استرس، به مصرف الکل، دارو یا حتی شبکه‌های اجتماعی به‌صورت افراطی روی می‌آورند. این اعتیادها نقش جبرانی در کاهش اضطراب ناشی از کنترل و انتقاد مداوم والدین دارند.

4. کمالگرایی فرزندان نتیجه کمالگرایی پدر و مادر

یکی از عمیق‌ترین پیامدهای کمال‌گرایی والدین، انتقال مستقیم این الگو به نسل بعد است. کودکی که در محیطی پر از معیارهای سخت‌گیرانه رشد می‌کند، یاد می‌گیرد که ارزشمندی او در گروِ کامل بودن است.

به این ترتیب، همان الگوی رفتاری والدین را در بزرگسالی تکرار می‌کند و تبدیل به فردی می‌شود که خود و دیگران را به‌شدت قضاوت می‌کند. این چرخه‌ی معیوب از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود مگر آنکه با آگاهی و درمان متوقف گردد.

5. تنش و اضطراب پنهان در رشد کودک با کمال‌گرایی والدین

در خانواده‌هایی که مدیریت با کمال‌گرایی والدین پیش‌می‌رود، شاید به‌ظاهر همه چیز منظم و ایده‌آل باشد، اما پشت این نظم، تنش و اضطراب پنهانی در جریان است.

کودک به‌ظاهر آرام، اما در درون مملو از نگرانی قضاوت، شکست یا نارضایتی والدین است. این فشار پنهان در دوران رشد موجب اختلالات اضطرابی، بی‌خوابی و مشکلات تمرکز می‌شود و توانایی لذت بردن از زندگی روزمره را از کودک می‌گیرد.

6. مشکل با انتقاد از تاثیرات کمالگرایی والدین

یکی از بارزترین ویژگی‌های والدین کمال‌گرا، ناتوانی در پذیرش انتقاد است. این والدین، نقد را تهدیدی برای تصویر «بی‌نقص» خود تلقی می‌کنند و در نتیجه، یا از هر بازخوردی دفاعی برخورد می‌کنند یا آن را نادیده می‌گیرند.

فرزندان چنین والدینی نیز یاد می‌گیرند که انتقاد مساوی با شکست است؛ بنابراین از مواجهه با اشتباهات خود اجتناب می‌کنند. این الگوی ناسالم مانع یادگیری و رشد شخصی می‌شود و در آینده، روابط کاری و اجتماعی کودک را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

7. خوش رفتاری افراطی برای جلب رضایت دیگران

در محیط‌هایی که معیارها بیش از حد سختگیرانه است، کودک برای دریافت تأیید و محبت، به خوش‌رفتاری افراطی روی می‌آورد. او تلاش می‌کند همیشه «کامل و بی‌اشتباه» جلوه کند تا از انتقاد والدین در امان بماند.

در نتیجه، مرزهای شخصی‌اش تضعیف شده و در بزرگسالی نیز تمایل دارد احساسات و خواسته‌های خود را فدای رضایت دیگران کند. این رفتار که ریشه در کمال‌گرایی والدین دارد، به مرور سبب فرسودگی روانی و از دست دادن حس اصالت در روابط می‌شود.

8. مشکل در روابط صمیمی

از جمله نشانه‌ های کمالگرایی در والدین این است که روابط را بر پایه‌ی عملکرد و معیارهای سخت‌گیرانه می‌سنجند. فرزندان این والدین در بزرگسالی نیز همین الگو را تکرار کرده و در ایجاد روابط صمیمی دچار مشکل می‌شوند.

آن‌ها یا به دیگران بی‌اعتمادند و از آسیب‌پذیری عاطفی می‌ترسند یا در روابطشان بیش از حد انتقادگر و کنترل‌گر می‌شوند. در نتیجه، حتی در روابط ظاهراً پایدار، دچار چرخه‌ای از فاصله عطفی و احساس تنهایی می‌شوند.

9. از بین رفتن اعتمادبنفس نتیجه کمال‌گرایی والدین

وقتی والدین هر اشتباه را نشانه‌ی ناکامی می‌دانند، کودک به تدریج باور می‌کند که «به‌اندازه‌ی کافی خوب نیست». این حس درونی باعث فروریختن اعتمادبه‌نفس و شکل‌گیری ترس دائمی از قضاوت می‌شود.

در چنین شرایطی، حتی موفقیت‌های واقعی نیز برای کودک رضایت‌بخش نیست، زیرا ذهن او مدام به دنبال نقص و کمبود است. کاهش اعتمادبه‌نفس، یکی از آسیب‌های عمیق و ماندگار کمال‌گرایی والدین است که می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد.

10. ترس از شکست و امتناع از تجربه های جدید

در مقابل کمال‌گرایی والدین هر اشتباه مساوی با شکست است. به همین دلیل، برای اجتناب از شکست، کودک اصلاً دوست ندارد تجربه‌ای تازه داشته‌باشد.

این ترس پنهان، رشد شخصی و خلاقیت را متوقف می‌کند. در آینده، چنین افرادی فرصت‌های مهم را از دست می‌دهند، چون ذهنشان بیش از حد بر پیامدهای احتمالی متمرکز است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد این الگو یکی از عوامل مهم اضطراب عملکرد در نوجوانان و بزرگسالان است.

11. شکل‌گیری رفتارهای وسواسی از تاثیرات کمال‌گرایی والدین

یکی از پیامدهای پنهان اما جدی کمال‌گرایی والدین، شکل‌گیری رفتارهای وسواسی در فرزندان است. فشار برای رعایت نظم، تمیزی یا اجرای دقیق وظایف می‌تواند به وسواس فکری‌-‌عملی تبدیل شود.

کودک درونی‌سازی می‌کند که تنها در صورت کنترل کامل اوضاع، از خطا و سرزنش در امان است. این الگو در بزرگسالی به صورت اشتغال ذهنی مداوم با جزئیات و ترس از اشتباه ظاهر می‌شود.

12. مقایسه مداوم فرزندان با دیگران

وقتی والدین مرتب کودک را با دیگران مقایسه می‌کنند، در واقع پیامی از ناکافی بودن منتقل می‌شود. مقایسه‌ کودکان در حقیقت حس رقابت ناسالم و خشم پنهان در کودک را برمی‌انگیزد، که گاه به پرخاشگری یا لجبازی در کودکان تبدیل می‌شود. ارتباط کمال‌گرایی والدین با پرخاشگری کودکان در مطالعات روان‌شناسی به‌خوبی اثبات شده است.

راه‌های درمان کمال گرایی والدین و فرزندان

فرایند درمان کمال‌گرایی والدین مستلزم آگاهی، پذیرش و تمرین مداوم برای تغییر باورهای عمیق است. والدینی که متوجه تأثیر منفی این الگو بر سلامت روان خود و فرزندانشان می‌شوند، می‌توانند با اصلاح رفتار و نگرش، محیطی امن‌تر و پذیراتر ایجاد کنند.

درمان کمال‌گرایی نه به معنی رها کردن نظم و مسئولیت‌پذیری است، بلکه به معنای یادگیری تعادل میان تلاش برای پیشرفت است. در ادامه، مهم‌ترین راهکارهای علمی برای اصلاح کمال‌گرایی والدین آمده است:

1. آگاهی از الگوهای رفتاری

نخستین گام برای درمان کمالگرایی والدین، شناخت رفتارهای تکرارشونده و انگیزه‌های پنهان پشت آن‌ها است. والدین باید بررسی کنند که چرا تمایل دارند کنترل کامل بر عملکرد خود یا فرزندشان داشته باشند. یادداشت احساسات هنگام بروز اضطراب یا انتقاد می‌تواند به درک الگوهای فکری کمال‌گرایانه کمک کند. آگاهی، پایه‌ی تغییر است و بدون آن، رفتارها به‌صورت ناخودآگاه تکرار می‌شوند.

2. تمرکز بر فرآیند به جای نتیجه

مورد دیگر در کاهش کمال‌گرایی والدین، تغییر زاویه دید از نتیجه است. تشویق فرزندان برای تلاش، پشتکار و یادگیری از اشتباهات، حس ارزشمندی درونی را تقویت می‌کند.

والدینی که تنها بر نمره یا نتیجه نهایی تمرکز ندارند، به فرزندشان می‌آموزند که رشد واقعی در تجربه و یادگیری نهفته است، نه در بی‌نقص بودن. این تغییر نگرش به آرامی فشار روانی را در فضای خانواده کاهش می‌دهد.

3. پذیرش اشتباه به عنوان بخشی از مسیر رشد

در روند درمان کمال‌گرایی والدین و فرزندان، پذیرش خطا نقش کلیدی دارد. اشتباه فرصتی برای بازنگری، یادگیری و سازگاری است.

والدینی که خطاهای خود را با صداقت می‌پذیرند، الگویی سالم برای فرزندان ایجاد می‌کنند و نشان می‌دهند که ارزش انسان به کمال ظاهری وابسته نیست. این رفتار باعث تقویت تاب‌آوری روانی و شکل‌گیری نگرش مثبت نسبت به چالش‌ها می‌شود.

4. مقایسه نکردن از راه‌های درمان کمال‌گرایی والدین

روش مؤثر دیگری که برای کم کردن کمال‌گرایی والدین پیشنهاد می‌شود، کنار گذاشتن مقایسه‌های مخرب است. هر کودک مسیر رشد، استعداد و ریتم خاص خود را دارد و قیاس او با دیگران تنها اضطراب و حس ناکافی بودن را افزایش می‌دهد.

تمرکز بر پیشرفت فردی به‌جای رقابت، حس امنیت عاطفی و پذیرش را در خانواده تقویت می‌کند. این رویکرد نه‌تنها برای فرزندان، بلکه برای خود والدین نیز موجب آرامش و رضایت بیشتر از زندگی می‌شود.

5. ابراز عشق بدون شرط

درمان واقعی زمانی تحقق می‌یابد که عشق و حمایت والدین مستقل از عملکرد کودک ابراز شود. گفتن جملاتی مانند «دوستت دارم چه موفق بشی چه نه» به فرزند پیام می‌دهد که ارزش او ذاتی است، نه وابسته به نتیجه.

این نوع عشق بی‌قید و شرط یکی از پایه‌های اصلی سلامت روان در خانواده است و به فرزندان کمک می‌کند با اعتماد‌به‌نفس، مسئولیت‌پذیری و آرامش بیشتری مسیر رشد خود را طی کنند.

سوالات متداول در خصوص کمال‌گرایی والدین

در این بخش به سوالات پرتکرار در رابطه با کمال‌گرایی والدین پاسخ می‌دهیم:

کمال گرایی والدین چیست؟

اگر پدر و مادر برای خود یا فرزندانشان معیارهای غیرواقعی و سختگیرانه تعیین کنند و احساس ارزشمندی خود را وابسته به بی‌نقص بودن بدانند، دچار شدن به این حالت را اصطلاحا کمال‌گرایی والدین می‌گویند.

آیا شما کمال‌گرا هستید؟

درصورتیکه در کارها وسواس زیادی به‌خرج می‌دهید، از اشتباه می‌ترسید یا اغلب احساس می‌کنید هیچ‌چیز «کافی» نیست، احتمال دارد تمایلات کمال‌گرایانه در شما وجود داشته باشد.

چگونه گرفتار کمال‌گرایی می شویم؟

کمال‌گرایی والدین معمولاً از دوران کودکی شکل می‌گیرد، زمانی که افراد برای جلب رضایت والدین یا دیگران مجبور بوده‌اند همیشه بهترین باشند.

نشانه‌های تمایل به کمالگرایی والدین در تربیت فرزند کدامند؟

تمرکز افراطی بر نتیجه، انتقاد مداوم، کنترل زیاد، بی‌توجهی به احساسات کودک و مقایسه‌ی او با دیگران از نشانه‌های رایج کمال‌گرایی در تربیت فرزند هستند.

تاثیرات منفی کمال‌گرا بودن والدین بر فرزندان چیست؟

از تأثیرات منفی کمالگرایی والدین ایجاد اضطراب، ترس از شکست، کاهش اعتمادبه‌نفس و حتی گرایش به رفتارهای وسواسی در کودکان می‌شود.

راهکار مقابله با کمال‌گرایی والدین چیست؟

برای مقابله با کمال‌گرایی والدین، لازم است والدین بر تلاش به‌جای نتیجه تمرکز کنند، اشتباهات را بخشی از رشد بدانند و عشق خود را بدون شرط ابراز نمایند. مشاوره روان‌شناختی نیز در تغییر این الگو بسیار مؤثر است.

آیا کمال گرایی والدین همیشه بد است؟

خیر، اگر در حد تعادل باشد و با پذیرش و محبت همراه شود، می‌تواند باعث رشد، نظم و انگیزه در کودک شود. مشکل زمانی آغاز می‌شود که این الگو به فشار روانی تبدیل گردد.

کمال‌گرایی والدین چطور بر بچه ها تاثیر می‌گذارد؟

این رفتار باعث می‌شود کودک دائماً نگران رضایت والدین باشد و از اشتباه بترسد.

ویژگی‌های فرزندان والدین کمال گرا چیست؟

فرزندانی که در سیطره‌ی کمال‌گرایی والدین رشد می‌کنند، معمولاً حساس، مضطرب و کمال‌طلب‌اند. آن‌ها برای اشتباهات خود احساس گناه می‌کنند و رضایت درونی‌شان به تأیید دیگران وابسته است.

منبع: silverliningrecovery