جلوگیری از فحاشی کودکان: دلایل + 15 تکنیک عالی برای مقابله با بد دهنی کودکان

جلوگیری از فحاشی کودکان یکی از دغدغه‌های والدین است. اگرچه گاهی اوقات استفاده از الفاظ ناپسند در کودکان طبیعی است چرا که اصلا با معنا و مفهوم آن آشنایی ندارند و به دنبال استفاده از کلمات جدید، آنچه را که شنیده‌اند تکرار می‌کنند. بچه‌های بزرگ‌تر نیز می‌خواهند واکنش والدین خود را ببینند. با این حال اگر کودک شما شروع به فحاشی کرده است و از الفاظ نامناسبی برای دوستان یا خانواده استفاده می‌کند، می‌توانید از تکنیک‌های انضباطی مختلف برای جلوگیری از بد دهنی در کودکان و تربیت کودک فحاش استفاده کنید که در ادامه این مطلب مامانی نو بیشتر در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.

جلوگیری از فحاشی کودکان: بچه‌ها از چه زمانی شروع به فحش دادن می‌کنند؟

کودکان از سن 3 سالگی کلمات دشنامی که از اطرافیان خود می‌شنوند را یاد می‌گیرند و استفاده می‌کنند. طبق تحقیقات انجام شده، بچه‌ها در زمان شروع مدرسه معمولا بین 30 تا 40 فحش بلد هستند و در سن 11 سالگی نیز فحاشی آنها شبیه بزرگسالان می‌شود. کودکان بیشتر این الفاظ ناپسند را از والدین، همسالان و همینطور خواهر و برادر خود یاد می‌گیرند.

خیلی از والدین از فحاشی کودکان خود خجالت می‌کشند اما نمی‌دانند برای جلوگیری از فحاشی کودکان چه کار باید بکنند و متأسفانه تاکتیک عادی فریاد زدن یا تنبیه کودک به خاطر فحش دادن، می‌تواند ناخواسته باعث فحاشی بیشتر کودک شود. اگر کودک دائما فحاشی می‌کند، برای جلوگیری از فحش دادن کودک باید ابتدا دلایل آن را پیدا کرد. در ادامه بیشتر در این خصوص صحبت خواهیم کرد.

( جهت اطلاع از راهکارهای مقابله با وابستگی کودکان حتما مطلب چرا کودکم به من وابسته است را مطالعه نمایید)

چرا بچه‌ها فحش می‌دهند؟

کودکان خردسال که در حال کشف زبان هستند ممکن است از الفاظ ناپسند نیز استفاده کنند. آنها ممکن است یک کلمه جدید را بکار ببرند تا معنای آن را بفهمند. دلایل فحاشی در کودکان می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• کپی کلماتی که از والدین، خواهر و برادر یا دوستان شنیده‌اند
• به دلیل ناراحتی از شرایط یا نشان دادن شدت احساس خود را الفاظ رکیک
• برای گرفتن واکنش یا خنداندن اطرافیان
• برای ناراحت کردن والدین چون از دست آنها عصبانی و ناراحت هستند
• برای گرفتن توجه و آنچه از والدین می‌خواهد
• به دلیل هویت شورشی کودک و اینکه احساس می‌کند نمی‌تواند خوب باشد بنابراین سعی می‌کند بد رفتار کند.
• شوک ناگهانی و استفاده ناخواسته از یک کلمه ناپسند
• عدم خودکنترلی و اینکه نمی‌داند چگونه جلوی فحش دادن خود را بگیرد
• برای کودکان بزرگتر علت فحاشی می‌تواند تلاش برای شباهت به دوستان و همسالان باشد
• علت فحاشی کودکان همچنین می‌تواند به خاطر آسیب به لوب پیشانی، سندروم تورت یا زبان‌پریشی باشد.

چند راهکار عالی برای جلوگیری از فحش دادن کودک

1. به ارزش‌های خانوادگی خود فکر کنید

ارزش‌های خانوادگی نقش مهمی در تصمیم‌گیری در پاسخ به سخنان ناسزا دارد. برای برخی خانواده‌ها فحاشی مهم نیست و والدین می‌پذیرند که بچه‌ها از کلمات ناپسند استفاده کنند. اما برای برخی دیگر جلوگیری از فحاشی کودکان و تربیت کودک فحاش بسیار مهم است.

برای جلوگیری از بد دهنی در کودکان با آنها خود در مورد ارزش‌ها صحبت کنید و توضیح دهید که برخی افراد ممکن است فحش دادن را توهین‌آمیز ندانند اما برای شما استفاده از الفاظ ناپسند پذیرفته نیست. برای کودکان توضیح دهید نباید فحش‌هایی که از دیگران می‌شنوند را در خانه یا مدرسه تکرار کنند.

( با راهکارهای مهار خشم کودک مطلعید! جهت آگاهی بیشتر مطلب کنترل خشم در کودکان را مطالعه نمایید)

2. بیش از حد واکنش نشان ندهید: یک راه عالی برای جلوگیری از فحاشی کودکان

کودکان اغلب به خاطر واکنش خانواده از الفاظ رکیک استفاده می‌کنند؛ چه این واکنش سکوت از سر شوک باشد یا فریاد زدن و یا خندیدن. اگر کودک شما بددهنی می‌کند، سعی کنید طوری رفتار کنید که انگار یک کلمه ساده بکار برده است و تلاش کنید نخندید. اگر سر فرزند خود فریاد بزنید یا عصبانی شوید، ناخواسته فحاشی او را بیشتر می‌کنید. برای جلوگیری از بد دهنی در کودکان کاملا آرام باشید.

3. همدلی کنید، سپس در مورد فحش دادن صحبت کنید

اگر فرزند شما به دلیل ناراحتی یا عصبانتی از کلمات ناپسند استفاده کرده است، با او همدردی کنید. به او بگویید که می‌فهمید چقدر ناراحت است. سپس با او صحبت کنید و علت فحاشی را بررسی کنید. به او بگویید می‌فهمید که ناراحت یا عصبانی شده است و سپس در مورد کلمات ناپسندی که استفاده کرده صحبت کنید.

4. معنی کلمات را توضیح دهید: ایده‌ای عالی برای جلوگیری از بددهنی در کودکان

خیلی اوقات بچه‌ها معنای کلماتی که استفاده می‌کنند را نمی‌دانند. اگر آنها به اندازه‌ی کافی بزرگ هستند می‌توانید معنای کلمات را برایشان توضیح دهید. سپس توضیح دهید که به چه علت نباید از کلمات ناپسند استفاده کنند.

5. قوانین مربوط به حرف بد تعیین کنید: یک راهکار خوب برای درمان فحاشی کودکان

یک راه خوب برای جلوگیری از فحاشی کودکان، ایجاد قوانین است. قوانین به بچه‌ها کمک می‌کنند تا حد و مرزها را بشناسند. تعیین کنید که قوانین کلمات بد در خانه شما چیست و سپس آنها را با تنبیه و تشویق مشخص کنید.

برای مثال اگر یک قانون تعیین کرده‌اید ولی کودک شما از آن پیروی نمی‌کند، یک پیامد منفی ضروری است. اگر کودک شما هنگام عصبانیت فحش می‌دهد شاید لازم باشد او را به اتاقش بفرستید تا متوجه اشتباهات خود شود.

شیشه فحش هم وسیله‌ی دیگری برای جلوگیری از بد دهنی در کودکان است. به این ترتیب هرکس که در خانه از کلمات ناپسند استفاده کند باید مبلغی پول داخل شیشه بیاندازد. همچنین می‌توانید از سیستم پاداش برای تشویق کودکان خود به استفاده از کلمات درست استفاده کنید. تشویق و جایزه نیز می‌تواند برای درمان فحاشی کودکان مناسب باشد.

6. توضیح دهید که چرا فحش دادن دیگران را آزار می‌دهد

برای جلوگیری از فحاشی کودکان مهم است برای آنها توضیح دهید که مردم فحش دادن را دوست ندارند و این کار برای آنها عصبانی‌کننده یا توهین‌آمیز است. به آنها بگویید اگر والدین سایر بچه‌ها فحش دادن شما را بشنوند دیگر اجازه نمی‌دهند با بچه‌های آنها بازی کنید. بعلاوه فحش دادن باعث ناراحتی دیگران می‌شود.

7. کلمات جایگزین پیدا کنید: یک روش فوق‌العاده برای جلوگیری از فحاشی کودکان

گاهی کودکان می‌خواهند از یک کلمه قوی برای تاثیرگذار کردن حرف خود استفاده کنند. بنابراین برای درمان فحاشی کودکان، کلمات جایگزین به آنها یاد بدهید. برای خیلی از کودکان داشتن لیستی از کلماتی که نباید استفاده کنند و لیستی از کلماتی که می‌توانند گاهی اوقات بکار ببرند، می‌تواند موثر باشد.

8. به کودک خود بیاموزید که خشم خود را مدیریت کند

واقعا مهم است که به فرزند خود یاد بدهید بتواند در زمان عصبانیت خود را کنترل کند و آرام بماند. برای مثال تکنیک نفس عمیق، همراه با راه رفتن و تکرار جمله‌ای مانند “من خوبم، من می‌تونم از پسش بر بیام.” را به او یاد بدهید. بعلاوه برای جلوگیری از بد دهنی در کودکان کنترل خود و انتخاب راه جایگزین را بیاموزید.

9. عواقبی را در نظر بگیرید: ایده ای خوب برای درمان فحاشی کودکان

برای جلوگیری از فحاشی کودکان می‌توانید ایده‌ی تشویق یا عواقب را در نظر بگیرید. دانستن اینکه یک جایزه در انتظار شماست، می‌تواند راهی عالی برای تشویق کودکان به استفاده از کلمات مناسب در طول روز باشد. هدف بلندمدت شما باید این باشد که به فرزند خود بیاموزید زبان و کلمات او بر دیگران تاثیر خواهد داشت. اگر آنها به شخصی در زمان نامناسب فحش بدهند، می‌تواند عواقب جدی برای آنها داشته باشد.

10. از بازی نقش استفاده کنید: ایده‌ای عالی برای جلوگیری از فحش دادن کودکان

شاید کودک بتواند به شما بگوید به جای فحش و کلمات ناپسند چه چیزی باید بگوید اما هنگام عصبانیت، این کلمات ناخواسته بر زبان او جاری شوند. بنابراین می‌توانید از بازی نقش استفاده کنید تا به آنها کمک کنید به یاد بیاورند چه چیزی باید بگویند. این تکنیک برای جلوگیری از فحاشی کودکان می‌تواند بسیار موثر باشد. شما موقعیت‌های مختلف را با هم بازی می‌کنید و از کلمات مناسب جایگزین برای فحاشی استفاده می‌کنید.

11. یک الگوی خوب باشید: راهکاری فوق العاده برای جلوگیری از فحاشی کودکان

والدین برای بچه‌ها الگو هستند. بنابراین سعی کنید یک الگوی خوب برای آنها باشید. اگر شما فحاشی می‌کنید، احتمالا فرزند شما هم فحاشی خواهد کرد. اینکه به کودک خود بگویید این حرف‌ها مال آدم بزرگ‌ها است مشکلی را حل نمی‌کند. بچه‌ها می‌خواهند شبیه بزرگ‌ترهای خود باشند.

بنابراین برای جلوگیری از فحاشی کودکان و تربیت کودک فحاش، ابتدا زبان خود را تغییر دهید. کودکان نحوه کنترل خشم، نوع ابراز خشم و کلماتی که استفاده می‌کنید را الگوبرداری می‌کنند. بعلاوه بازی‌ها، فیلم‌ها و سایر محیط‌هایی که ممکن است کودک در معرض حرف‌های ناپسند باشد را ارزیابی کرده و در صورت لزوم تغییر دهید.

12. از فحش دادن خود دست بردارید

خیلی از کودکان فحاشی می‌کنند زیرا آن را از والدین خود یاد گرفته‌اند. اشکالی ندارد اگر به خاطر استفاده از کلمات نادرست در پیش کودکان خود از آنها عذرخواهی کنید. سپس با هم تصمیم بگیرید که دیگر از کلمات ناپسند استفاده نکنید. برای اینکار می‌توانید از ایده‌ی شیشه‌ی فحش استفاده کنید و هرکس موظف خواهد بود در صورت استفاده از کلمات نادرست، درون شیشه پول بیاندازد.

13. کلمه را فرسوده کنید: یک روش موثر برای جلوگیری از فحاشی کودکان

اگر فرزند شما مطلقا فحاشی را ترک نمی‌کند، شاید بهتر باشد روانشناسی معکوس را بکار ببرید که در آن فحش به یک پیامد منفی بدل می‌شود. بنابراین اگر فرزند شما یک کلمه ناپسند را می‌گوید، او را مجبور کنید بنشیند و همان کلمه را بارها تکرار کند. مثلا یک کودک 4 ساله 4 دقیقه و یک کودک 8 ساله باید 8 دقیقه این کار را به طور مداوم انجام دهد.

14. پاداش برای داشتن زبانی مناسب: کودک خود را به سمت استفاده از لغات زیبا سوق دهید

شاید فکر کنید این استراتژی برای جلوگیری از فحاشی کودکان کاربردی نباشد. اما بهترین راه برای ترک عادت‌های بد، تمرکز بر رفتار خوب است. بنابراین به ازای هر نیم ساعتی که کودک شما فحش نمی‌دهد، یک تیک روی نمودار بزنید. 20 تیک به این معنی است که آنها می‌توانند یک پاداش دریافت کنند. مثلا انیمیشن مورد علاقه خود را ببینند.

15. اگر فرزندتان به دنبال توجه است، آن را نادیده بگیرید

بچه‌ها اغلب رفتاری را تکرار می‌کنند که توجه زیادی به آن جلب می‌شود، حتی اگر توجه منفی باشد. اگر بخندید و مساله را خیلی بزرگ جلوه بدهید، تقریبا تضمین کرده‌اید که کودک این رفتار را دنبال خواهد کرد. اما تحقیقات نشان داده است کودکانی که با مراقبان خود رابطه‌ی محبت‌آمیز و خوب دارند، کمتر رفتارهای توجه‌طلبانه از خود نشان می‌دهند. بنابراین مطمئن شوید که با فرزندان خود ارتباط خوب داشته باشید و با آنها زمان بگذرانید.

نادیده گرفتن فحاشی می‌تواند راه خوبی برای جلوگیری از فحاشی کودکان باشد. با این وجود اگر کودک باز هم کلمه را تکرار کرد، برای او توضیح دهید که این کلمه خوب نیست و نباید از آن استفاده کند.

چه زمانی باید نگران فحش دادن کودک بود و به مشاور مراجعه نمود؟

فحش دادن به خودی خود نشانه‌ی اختلال عاطفی نیست. با این حال اگر مشکلات دیگری مانند دروغگویی یا مشکل با همسن و سال‌ها نیز وجود دارد، این ممکن است نشانه‌ای از یک اختلال روانی یا اجتماعی باشد. در این شرایط بهتر است با یک مشاور کودک برای درمان فردی یا خانوادگی صحبت کنید.

سوالات مهم در خصوص روش‌های جلوگیری از فحش دادن کودکان

آیا فحش دادن کودکان نشانه‌ی بروز مشکلاتی جدی است؟

فحاشی یا استفاده از کلمات ناسزا تقریبا یک رفتار عادی رشدی برای کودکان در کودکی و اوایل نوجوانی است. اما به مرور جذابیت خود را از دست می‌دهد و با بالغ شدن، کمتر می‌شود. خیلی از خانواده‌ها در خانه از کلمات نامناسب استفاده می‌کنند و سپس به فرزند خود می‌گویند نباید این کار را انجام بدهد. بنابراین برای جلوگیری از فحاشی کودکان، والدین باید الگوی خوبی باشند. با این حال گاهی اوقات فحاشی ممکن است همراه با سایر مشکلات شخصی و اجتماعی باشد که در این صورت بهتر است با یک مشاور صحبت شود.

وقتی خردسال فحش می‌دهد چه باید کرد؟

وقتی کودک شروع به فحاشی می‌کند باید ابتدا بررسی کنیم که علت آن چیست. علت استفاده از کلمات ناپسند در کودکان می‌تواند به دلایلی مانند جلب توجه، خستگی و ناراحتی، استفاده از کلمات جدیدی که معنای آن را نمی‌دانند و غیره باشد. بنابراین با کودکان در مورد استفاده از کلمات نادرست صحبت کنید. برای کودکان زیر 4 سال درک آن دشوار است و فقط می‌توانید بگویید که نباید از کلمه‌ی ناسزا استفاده کند. برای کودکان بزرگ‌تر می‌توانید در مورد فحاشی و کلمات ناپسند توضیح دهید.

والدین چه کمکی برای مدیریت فحش دادن کودکان می‌توانند انجام دهند؟

به عنوان یک والد برای جلوگیری از فحاشی کودکان می‌توانید این کارها را انجام دهید:

• قوانینی وضع کنید که هیچکس حق استفاده از کلمات ناپسند نداشته باشد و در صورت گفتن ناسزا جریمه شود.
• فحش دادن جزئی به دلیل ناراحتی تقریبا طبیعی است اما اگر این مساله از نظر شما درست نیست، به کودک خود بیاموزید از کلمات ناپسند استفاده نکند.
• نسبت به فحاشی کودک خود با طغیان خشم و دعوا واکنش نشان ندهید.
• گاهی اوقات کودکان برای برانگیختن واکنش والدین فحاشی می‌کنند، در این موارد بهتر است این رفتار را نادیده بگیرید.
• قانون پاداش هم می‌تواند راه خوبی برای تربیت کودک فحاش باشد.

منابع: raisingchildren، parent4success، healthychildren، parents