تاثیر موسیقی بر کودکان

تاثیر موسیقی بر کودکان

موسیقی هنری است که شاید بیشتر از سایر رشته های هنری با زندگی روزمره ما انسان ها عجین شده است. ما احتمالا هر روز صبح با نوای زنگ ساعت، از خواب بیدار می شویم و در بقیه طول روز خواه ناخواه در معرض شنیدن انواع موسیقی قرار می گیریم. در آسانسور، اتومبیل، فروشگاه، تلویزیون و… همیشه موسیقی در پس زمینه وجود دارد. مردم به طور طبیعی به سوی موسیقی جذب می شوند.

کودکان هم خیلی زود و در واقع از زمانی که در شکم مادر خود هستند، به صداهای اطراف واکنش نشان می دهند.موسیقی نقش زیادی در زندگی نوزادان و کودکان خردسال دارد. از دیرباز نوای لالایی برای به خواب رفتن نوزادان در گوش آن ها خوانده می شد و از انواع ترانه ها و سرودها برای بازی های کودکانه استفاده می شد.

تاثیر موسیقی بر کودک

بسیاری از والدین، صحبت های متفاوتی در مورد تاثیر موسیقی بر کودکان اعم از شنیدن و نواختن شنیده اند. برای مثال یک تصور رایج این است که شنیدن موسیقی کلاسیک توسط کودکان باعث افزایش هوش آن ها می شود. اگرچه این تصور بسیار عمومیت یافته است، اما جالب است بدانید که هنوز شواهد علمی کافی مبنی بر تاثیر مثبت شنیدن نوع خاصی از موسیقی بر هوش کودک وجود ندارد.

در سال ۱۹۷۴ میلادی، دو پژوهشگر در زمینه موسیقی به نام های دزموند سرگینت و گیلیان تاچر اظهار داشتند: همه افراد بسیار باهوش، لزوما موسیقی دان نیستند، اما همه موسیقی دان های برجسته بسیار باهوش هستند.

البته تحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی باعث بهبود عملکرد برخی توانایی های ذهنی می شود، برای مثال گوش دادن به موسیقی می تواند به طور مشخص حافظه شنیداری را تقویت نماید.

نواختن موسیقی باعث شده بود این دانش آموزان بتوانند رشد بیشتری در مهارت های غیر کلامی داشته باشند.

در یک پژوهش به مقایسه تعدادی دانش آموز که در طی یک سال، نواختن یک ساز موسیقی را شروع کرده بودند، با دانش آموزانی که هیچ سازی را نمی نواختند پرداخته شد. نتایج نشان داد که نواختن موسیقی باعث شده بود اضطراب این دانش آموزان کمتر باشد. هم چنین تاثیر موسیقی باعث شده بود این دانش آموزان بتوانند رشد بیشتری در مهارت های غیر کلامی داشته باشند.

در واقع می توان گفت که شاید نواختن موسیقی آن چنان که قبلا تصور می شد، نمی تواند هوش کودکان را افزایش دهد، اما قطعا باعث رشد بهتر در زمینه مهارت های حرکتی و اجتماعی می شود و می تواند به لحاظ روانی تاثیر مثبت داشته باشد.

موسیقی از چه راه هایی بر کودکان تاثیر می گذارد؟

۱. موسیقی باعث رشد مهارت های کلامی و اجتماعی می شود.

موسیقی به رشد مهارت های شنیدن، خواندن و نوشتن کمک می کند. از طریق خواندن ترانه و سرود، کودکان می توانند به بهترین شکل کلمات جدید را یاد بگیرند و کلمات را به شکل صحیح تلفظ کنند.

۲. موسیقی باعث رشد مهارت های فیزیکی می شود.

از طریق نواختن آلات موسیقی، هماهنگی اندام های حرکتی در کودکان تقویت می شود. کودک یاد می گیرد که حرکات دست و انگشتان خود را هماهنگ کند و همین فعالیت باعث بهبود رشد حرکات ظریف در اندام ها می شود.

۳. تاثیر موسیقی رشد توانایی های شناختی

شنیدن سرودهای کودکانه و حفظ کردن آن ها باعث می شود توجه و تمرکز کودک افزایش یافته و حافظه شنیداری او تقویت شود.

۴. موسیقی باعث بهبود عملکرد کودک در جمع می شود.

کودکانی که در نواختن یک ساز موسیقی مهارت کسب می کنند، معمولا احساس کفایت و اعتماد به نفس بیشتری دارند.

هم چنین وقتی کودکان به طور گروهی به نواختن موسیقی یا سرود خواندن می پردازند، روحیه کار گروهی در آن ها تقویت می شوند. آن ها یاد می گیرند باید منتظر نوبت بمانند و حق دیگران را رعایت کنند.

۵. موسیقی می تواند باعث بهبود خلقی شود.

ریتم و ضرب آهنگی که انواع مختلف موسیقی دارد، می تواند بر خلق و روحیه کودکان و حتی بزرگسالان تاثیر بگذارد. برای مثال گوش دادن به یک موسیقی آرامش بخش به طور طبیعی تعداد ضربان قلب و میزان فشار خون را کم می کند و باعث کاهش جنب و جوش و اضطراب در کودکان می شود.

از طرف دیگر گوش دادن به یک موسیقی با ریتم شاد و پر انرژی می تواند باعث ایجاد تحرک و نشاط در کودکی با خلق غمگین شود. بنا بر این بسیار مهم است که والدین، موسیقی متناسب با خلق و روحیه کودکان برای آن ها پخش کنند.

چگونه می توانم کودکم را به موسیقی علاقه مند کنم؟

برای معرفی موسیقی به کودکان در ابتدا از ترانه های ساده و کودکانه که در هر فرهنگی نسل به نسل انتقال یافته استفاده کنید. هم چنین توجه کودک را به نواهای موجود در طبیعت، مثل صدای پرندگان، شرشر باران، امواج دریا و… جلب کنید. لذت بردن از آواهای موجود در طبیعت، زمینه علاقه به موسیقی را در کودکان ایجاد می کند.

وقتی والدین همراه با کودکان خود آوازهای کودکانه می خوانند و یا به بازی و رقص همراه با موسیقی می پردازند، فضایی بسیار شاد برای کودک ایجاد می شود که او را به موسیقی علاقه مند می سازد.

اگر فرزندتان را به نمایش های موزیکال مخصوص کودکان ببرید، او می تواند ارتباط نزدیک تری با جریان موسیقی داشته باشد. از طرفی دیگر کودکان همواره والدین خود را به عنوان الگو قرار می دهند، اگر شما در خانه از گوش دادن موسیقی لذت می برید یا به نواختن یک ساز موسیقی می پردازید، احتمال بیشتری وجود دارد که فرزند شما به موسیقی علاقه مند شود.

یک نکته بسیار مهم در این زمینه این است که هرگز نباید علاقه به نوع خاصی از موسیقی یا یادگیری نواختن یک ساز موسیقی را به کودک تحمیل کنید. اگر شما از موسیقی سنتی لذت می برید، حتما نباید کودک شما هم این سبک موسیقی را دوست داشته باشد، این که شما هزینه زیادی برای خرید پیانو کرده اید و فکر می کنید او باید پیانو یاد بگیرد، باعث نمی شود که کودک لزوما یک پیانیست موفق شود. به علایق منحصر به فرد کودک احترام بگذارید و صرفا بستر مناسبی برای رشد استعدادهای او و نه آرزوهای خودتان فراهم کنید.

انتخاب موسیقی مناسب برای کودکان و تاثیر آن

وقتی فرزندان شما در سنین خردسالی هستند، شما معمولا از هر خوراکی یا نوشیدنی که خودتان مصرف می کنید، در اختیار کودک قرار نمی دهید زیرا می دانید که این مواد غذایی برای سلامتی جسمی کودک ضرر دارد. موسیقی هم غذای روح می باشد و شما نمی توانید هر نوع موسیقی که خودتان گوش می دهید، برای فرزندتان هم استفاده کنید، زیرا بخش زیادی از ترانه ها برای سلامتی اخلاقی و روانی کودک شما ضرر دارد. باید این نکته را بدانید که موسیقی مخصوص بزرگسالان با موسیقی مخصوص کودکان متفاوت است و تاثیر موسیقی بر هر دو دسته یکی نیست.

در این جا نکاتی در زمینه انتخاب موسیقی مناسب برای کودکان در اختیار شما قرار می دهیم:

نکته اول: استفاده کاربردی و تاثیر موسیقی

موسیقی برای کودکان کارکردی فراتر از گوش دادن و لذت بردن دارد. آن ها متن ترانه ها را حفظ می کنند و از این طریق دایره لغات و حافظه آن ها تقویت می شود. بنا بر این نکته اول این است که موسیقی که کودک گوش می کند باید ترانه ای متناسب با سن کودک داشته باشد. متن ترانه باید ساده و قابل فهم برای کودک باشد تا او بتواند به هم خوانی با آن بپردازد.

نکته دوم: محتوای موسیقی و تاثیر آن

بهتر است از ترانه هایی برای کودکان استفاده شود که همراه با موسیقی به آموزش یک مفهوم ارزشمند به کودکان می پردازد. برای مثال مفهومی مثل محافظت از محیط زیست را به بهترین شکل می توان با استفاده از موسیقی کودکانه آموزش داد. امروزه در بازار موسیقی، طیف وسیعی از آلبوم های موسیقی مخصوص کودکان وجود دارد که می توانید از آن ها استفاده کنید.

نکته سوم: انتخاب موسیقی و تاثیر آن

همان طور که کودکان در انتخاب غذا و رنگ لباس سلیقه های متفاوتی دارند، باید در انتخاب موسیقی هم به سلیقه کودک توجه کرد. هنگام انتخاب موسیقی مخصوص کودکان به آن ها قدرت انتخاب بدهید تا موسیقی مورد علاقه خودشان را انتخاب کنند.

نکته چهارم: زمان گوش دادن و تاثیر موسیقی

انتخاب زمان مناسب برای گوش دادن به موسیقی هم اهمیت زیادی دارد. برای مثال ساعت های پایانی شب که کودک برای خواب آماده می شود، زمان مناسبی برای گوش دادن به یک موسیقی با ریتم تند نیست. این نوع موسیقی ضربان قلب کودک را بالا می برد و موجب بی خوابی او می شود.

نکته پنجم: سبک ها و تاثیر موسیقی

استفاده از سبک های متنوع موسیقایی می تواند باعث تقویت مهارت های شنیداری کودک شود. بنا بر این کودک را صرفا محدود به شنیدن یک سبک خاص نکنید. به خصوص گوش دادن به موسیقی های محلی که به فرهنگ هر منطقه نزدیک تر است می تواند تاثیر خیلی خوبی بر کودکان داشته باشد.

در پایان باید بگوییم که موسیقی می تواند آثار مثبت زیادی بر کودکان داشته باشد، اما اگر موسیقی مناسب برای کودکان انتخاب نشود، این امر می تواند باعث ایجاد آسیب های مختلف برای کودکان شود. پس در انتخاب خوراکی که به گوش کودک خود می دهید دقت بیشتری داشته باشید و از تاثیر مثبت یا منفی موسیقی غافل نشوید.